نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2714
سوره 095
سوره تين
(سوره 095)
(نود و پنجمين سوره قرآن)
در اين سوره به انجير و زيتون و طور سينا
قسم ياد شده است. تين (انجير) و زيتون نام دو ميوهاند، و به درخت اين دو ميوه قسم
ياد شده و به قول بعضىها نام دو کوهى است که دمشق و بيتالمقدس بر آنها استوار شده
و رمز سوگند يادکردن به اين دو کوه و به طور سينا آن است که اين سه محل، خاستگاه و
محل بعثت بسيارى از پيامبران بوده است. در کنار اين سه، به مکه هم سوگند ياد شده، که
محل بعثت پيامبر اسلام (ص) است. پس از همه اينها، سخن از انسان و آفرينش او و ايمان
و عمل صالحش مطرح شده است.
چون ابتداى اين سوره، خداوند به «تين» قسم خورده، سوره به همين نام خوانده شده است. نام ديگر اين سوره
«زيتون» است.
اين سوره مساله بعث و جزا را ياد آور شده، مطلب را از راه خلقت انسان در
بهترين تقويم، و سپس اختلاف افراد انسان در بقا بر فطرت اولى و خارج شدن از آن، و در
نتيجه تنزلش تا اسفل سافلين را بيان نموده، در آخر خاطر نشان مىكند كه به حكم حكمت
الهى واجب است كه بين دو طايفه در دادن جزا فرق گذاشت، و پاداش هر دو نبايد يكسان باشد.
ويژگيهاى سوره تين:
1. هشت آيه، 34 کلمه و 150 يا 162 حرف دارد.
2. در ترتيب نزول، بيست و هشتمين و پس از بروج و پيش از سوره قريش نازل
شده و در ترتيب فعلى مصحف شريف نود و پنجمين سوره قرآن است.
3. پيش از هجرت در مکه نازل شد و از سورههاى مفصّل و از نوع اوساط آن
به شمار مىآيد.
4. برخى گفتهاند در اين سوره يک آيه منسوخالحکم وجود دارد؛ يعنى محتواى
آيه((أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ))به آيه «سيف» منسوخ شده است؛ اما اين نظريه صحيح
نيست؛ زيرا نسخ فقط در آياتالاحکام صورت مىگيرد، و در غير تشريع، نسخ معنا ندارد.
5. بيست و يکمين سورهاى است که با سوگند آغاز ميشود.
محتواى سوره:
1. سوگند به دو ميوه ارزشمند يا دو مکان مقدس؛
2. بيان خلقت انسان به شکل موزون و متناسب؛
3. نجات انسانها در سايه ايمان و عمل صالح.
[1]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
590
[2]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[3]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت
سوره هاى قرآن;صفحه 563
[4]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه
315
[5]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 527
[6]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد27;صفحه
135
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2714