نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2671
سوره 052
سوره طور
(سوره 052)
(پنجاه و دومين سوره قرآن)
طور سينا، يکى از مکانهاى مقدس دينى
و کوهى در سرزمين فلسطين است که حضرت موسى (ع) بر آن کوه با خداوند سخن ميگفت و به
آن حضرت وحى ميشد. نام «طور» ده بار در قرآن بهکار رفته است. در
نخستين آيه اين سوره به اين کوه مقدس سوگند ياد شده و سوره به آن ناميده شده است.
سوره طور يادآور قيامت و بهشت و جهنم و بيانگر نعمتهاى بىپايان بهشتيان
و عذابهاى گوناگون مکذبان و کفار در دوزخ است.
غرض اين سوره تهديد و انذار كسانى است كه هر آيتى را تكذيب نموده و همواره
با حق عناد مىورزند. مىخواهد اينگونه كفار را به عذابى كه براى روز قيامتشان آماده
كرده بيم دهد و به همين منظور با سوگندهايى غليظ، از وقوع چنين عذابى و تحقق آن در
قيامت خبر مىدهد و مىفرمايد: عذاب آن روز، ايشان را رها نخواهد كرد تا بر آنان واقع
شود، و هيچ گريزى از آن ندارند.
سپس پارهاى از صفات آن عذاب و آن ويل را كه عذابى است عمومى و جدا ناشدنى
بيان مىكند، و در مقابل، قسمتى از نعمتهاى اهل نعيم آن روز را كه همان متقين هستند
شرح مىدهد، همانهايى كه در دنيا در ميان اهل خود به شفقت رفتار مىكردند، و خدا را
به ايمان مىخواندند، و به يكتايى مىستودند.
و آن گاه شروع مىكند به توبيخ مكذبين، كه نسبتهاى ناروايى به رسول خدا
(ص) و به قرآن و دين حقى كه بر آن جناب نازل شده مىدادند.
و در پايان، سوره را با تكرار همان تهديدها ختم نموده، رسول گرامى خود
را دستور مىدهد به اينكه پروردگار خود را تسبيح گويد. و اين سوره به شهادت سياق آياتش،
در مكه نازل شده است.
ويژگيهاى سوره طور:
1. اين سوره 49 آيه به عدد کوفى و شامي، 48 آيه به عدد بصرى، 47 آيه به
عدد حجازى، 312 يا 313 کلمه و 1500 يا 1324 حرف دارد.
2. در ترتيب نزول، هفتاد و ششمين و در قرآن کريم پنجاه و دومين سوره است.
3. بعد از سوره سجده و پيش از سوره ملک و پيش از هجرت در مکه نازل شد.
4. از سورههاى مفصّل و از نوع طوال و شامل بخشى از يک حزب قرآن است.
5. هشتمين سورهاى است که با سوگند آغاز ميشود.
6. گفتهاند دو آيه منسوخ دارد.
مطالب سوره طور:
1. سوگند به چند موضوع مهم همچون کوه طور، کتاب مسطور، بيتمعمور و… به منظور بيان عظمت، لزوم تدبر و شناختن آنها؛
2. رستاخيز و ترسيم سرنوشت نيکان و بدان؛
3. ذکر برخى از نعمتهاى خداوند به پرهيزکاران در بهشت؛
4. اتهامات نارواى کافران به رسول خدا (ص) و پاسخ آن؛
5. خداشناسى.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد22;صفحه
405
[3]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 441
[4]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
587
[5]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;صفحه
316
[6]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (41-43)
[7]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد19;صفحه 6
[8]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت
سوره هاى قرآن;صفحه 395
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2671