نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2666
سوره 047
سوره محمد (ص)
(سوره 047)
(چهل و هفتمين سوره قرآن)
نام «محمد» چهار بار در قرآن
از جمله در آيه 2 اين سوره آمده، و نام سوره از آن گرفته شده است. سوره، وصفى از کافران
و روشها و عملکردهاى آنان و نيز وصفى از مؤمنان و اعمال نيک و صفات پسنديده آنان است
و از نعمتهاى خداوند به مؤمنان و عقوبتهاى وارد شده بر کافران سخن مىگويد و نيز
مقايسهاى است ميان اين دو جناح حق و باطل در دنيا و آخرت.
نام ديگر اين سوره «قتال» است؛ زيرا که عنصر بارز جنگ با کفار و فرمان
موضعگيرى قاطع مقابل آنان، از پيشانى اين سوره انقلابى آشکار است. چنانکه از لحن آيات
هم پيدا است، اين سوره در مدينه و در دوره قدرت و آمادگى رزمى مسلمانان نازل شده است.
اين سوره «الذين کفروا» نيز ناميده شده است.
ويژگيهاى سوره محمد (ص) :
1. داراى 38 آيه به عدد کوفى، چهل آيه به عدد بصرى، 39 آيه به عدد حجازى
و شامي، 539 يا 542 کلمه و 2349 يا 2424 حرف است.
2. در ترتيب نزول، نود و پنجمين و در کتاب خدا چهل و هفتمين سوره است.
3. پس از سوره حديد و پيش از سوره رعد در مدينه پس از هجرت نازل شد؛ به
جز آيه 13 که در مسير هجرت فرود آمد و با معيار زمانى، آن را نيز مدنى دانستهاند.
4. از نظر کميت، از سُوَر مثانى و داراى مقدارى کمتر از يک حزب قرآن است.
5. اين سوره دو آيه منسوخ دارد.
مهمترين مطالب سوره:
1. ايمان و کفر و مقايسه موقعيت مؤمنان و کافران در دنيا و آخرت؛
2. جهاد و دستورهاى فقهى درباره اسيران؛
3. بيان بخشى از حالات منافقان؛
4. روى نياوردن به صلح ذلتبار؛
5. دستور به سير در زمين (جهانگردى) و عبرتگيرى از سرنوشت اقوام و ملل
گذشته؛
6. تشويق به تدبر در قرآن.
[1]سخاوي ، علي بن محمد ، 558-643ق.;جمال
القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 182
[2]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد18;صفحه 222
[3]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
587
[4]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه
317
[5]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 194
[6]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد21;صفحه
387
[7]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت
سوره هاى قرآن;صفحه 367
[8]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 430
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2666