نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 266
آيه 085 اِسراء
آيه روح
(آيه 085 اِسراء)
(آيه 85 اِسراء، درباره حقيقت روح)
به آيه 85 سوره اسراء « آيه روح » ميگويند:((وَيَسْأَلُونَكَ
عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّى وَمَا أُوتِيتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ
قَلِيلاً) ؛ ) و در باره روح از تو مىپرسند بگو روح از [سنخ] فرمان پروردگار
من است و به شما از دانش جز اندكى داده نشده است .
درباره شأن نزول اين آيه در تفسير ابوالفتوح رازى آمده است: عبدالله بن
مسعود گفت: با رسول خدا (ص) مىرفتيم. در مدينه به جماعتى از جهودان برخورديم. بعضى
گفتند: از او درباره روح بپرسيم. بعضى گفتند: نپرسيم. عبدالله گفت: من پشت سر او بودم
که وحى بر رسول خدا (ص) فرود آمد. آن حضرت نيز روى به جهودان کرد و اين آيه را برايشان
خواند.
علامه طباطبايى مىگويد: از عبدالله بن مسعود و عبدالرحمان بن عبدالله
بن اممکتوم روايت شده است که يهوديان مدينه درباره اين آيه پرسيدند، و آيه مذکور نيز
در مدينه نازل شده است. اما مکّى بودن سوره و اتحاد سياق آيات پس از آيه مذکور با اين
نظريه سازگار نيست و بايد طبق روايت الدرالمنثور بپذيريم که سؤال مشرکان با راهنمايى
يهوديان در مکه مطرح شد، و اين آيه مکى است.
در قرآن واژهروح در معانى ذيل به کار رفته است:
1. روحالقدس (بقره// 253) ؛
2. نيروى معنوى الهى (مجادله// 22) ؛
3. فرشته مخصوص وحى (شعراء// 193) ؛
4. فرشتهاى بزرگ (قدر// 4) ؛
5. قرآن، (شوري// 52) ؛
6. روح انساني، (سجده// 9) .
منظور از روح در اين آيه، روح انسانى است که انسان را از حيوانات جدا مىسازد
و برترين مايه شرف انسانى است که تمام قدرت و فعاليت او از آن سرچشمه مىگيرد.
[1]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد12;صفحه
250
[2]ابو الفتوح رازي ، حسين بن علي ، 470؟-554؟ق.;روض
الجنان وروح الجنان فى تفسيرالقرآن;جلد12;صفحه 364و363
[3]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد13;صفحه (195-200)
[4]فخر رازي ، محمد بن عمر ، 544 - 606ق.;التفسيرالكبير;جلد21;صفحه
(36-52)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 266