سوره 031

سوره لقمان

(سوره 031)

(سى و يکمين سوره قرآن)

نام لقمان حکيم دو بار در اين سوره آمده و در آيات12تا20 موعظه‌هاى حکيمانه‌اى از او به پسرش را بيان کرده است و همين امر سبب نامگذاري آن به لقمان است. در مجموع، اين سوره پيام توحيد، حکمت، معرفت و معاد را بيان، و فطرت بشر را مورد خطاب قرار مي‌هد.

غرض اين سوره ـ به طورى كه آغاز و انجام آن، و نيز سياق تمامى آيات آن اشاره مى‌كند ـ دعوت به توحيد و ايقان و ايمان به معاد، و عمل به كليات شرايع دين است. از ابتداى سوره پيداست كه در باره بعضى از مشركان نازل شده، كه مردم را از راه خدا و شنيدن قرآن، به وسيله تبليغاتى دروغ جلوگيرى نموده، مى‌خواستند مساله خدا و دين را از ياد مردم ببرند، اتفاقا روايت وارده در تفسير آيه وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ... نيز همين را تاييد مي‌کند. پس اين سوره نازل شد تا اصول عقايد و كليات شرايع حق را بيان نمايد، و در برابر احاديث سرگرم كننده آنان مقدارى از داستان لقمان و مواعظش را ايراد كرده است.

گفته شده: اين سوره ـ به شهادت سياقى كه آيات آن دارد ـ در مكه نازل شده؛ يكى از آيات بر جسته آن آيه ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْباطِلُ... است.

ويژگي‌هاى سوره لقمان:

1. داراى 34 آيه به عدد حجازى و 33 آيه به عدد ديگر مکتب‌هاى تفسيرى (عدد اخير مشهور و صحيح‌تر است) ، 542 يا 548 کلمه و 2110 يا 2171 حرف است.

2. در ترتيب نزول، پنجاه و هفتمين و در ترتيب قرآن کريم سى و يکمين سوره است.

3. پس از سوره صافات و پيش از سوره سبأ در مکه نازل شد؛ مگر آيات 27 و 29 که مدنى است.

4. از نظر کمّيت، از سوره‌هاى مثانى و مقدارى کمتر از يک حزب قرآن است.

5. هفدهمين سوره‌اى است که با حروف مقطعه آغاز شد.

6. گفته‌اند آيه 23 آن نسخ شده است.

مطالب سوره لقمان:

1. عظمت و هدايتگرى قرآن براى مؤمنان؛

2. نشانه‌هاى خدا در آفرينش؛

3. سخنان حکيمانه لقمان؛

4. معاد و احوال قيامت.