responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2625

سوره 006

سوره اَنعام ( سوره 6 )

(سوره 006)

(ششمين سوره قرآن)

«انعام» يعنى احشام و چهارپايان. خداوند در بخش‌هايى از آيات 136تا 144 عقايد و رسوم و سنت‌هاى جاهلى درباره گاو و گوسفند و شتر و بز و قربانى و گوشت آن را بيان کرده و خواسته است عقايد انحرافى آنان درباره اين حيوانات را اصلاح کند. واژه «انعام» در اين سوره بيش از هر سوره ديگر (شش بار) به کار رفته است. احکام و مسائل مربوط به چهارپايان طى پانزده آيه (136 - 150) به طور مشروح بيان شده است. با اين نامگذارى، توجه انسان‌هاى متفکر را به جهان شگفت‌انگيز حيواناتى جلب مي‌کند که منافع و برکات فراوانى براى بشر دارند؛ لذا به سوره انعام نامگذارى شده است.

غرضى كه اين سوره در مقام ايفاى آن است همان توحيد خداى تعالى است، البته توحيد به معناى اعم و اين كه براى انسان پروردگارى است كه همان او پروردگار تمام عالميان است، از او است ابتداى هر چيز، و به سوى او است بازگشت و انتهاى هر چيز، پروردگارى كه به منظور بشارت بندگان و انذار آنان پيامبرانى فرستاد و در نتيجه بندگانش به سوى دين حق او هدايت شدند.

اين است اجمال آن چيزى كه اين سوره در مقام اثبات آن است، زيرا بيش تر آياتش به صورت استدلال برضد مشركان و مخالفان توحيد و نبوت و معاد است.

بدين سان، تلاش هميشگى قرآن براى اصلاح عقيده انسان به‌ويژه درباره الوهيت و عبوديت، در اين سوره متجلي است و دراين راستا به مسائلى از قبيل توحيد، نبوت، معاد، احتجاج با مشرکان و برخى وظايف شرعى و محرمات دينى نيز پرداخته است.

ويژگي‌هاى سوره انعام:

1. اين سوره 165 آيه به عدد کوفي، 166 آيه به عدد بصرى و شامى، 167 آيه به عدد حجازى، 3850 يا 3250 کلمه و 12254 يا 12240 حرف دارد.

2. در ترتيب نزول، پنجاه و پنجمين سوره‌ است که پيش از سوره صافات و پس از سوره حِجر نازل شد و در مصحف شريف، ششمين سوره است.

3. از سور مکى است؛ به‌جز نُه آيه که در مدينه نازل شد. در برخى روايات آمده است که آيات سوره انعام يکجا و به طور مجموع نازل شد؛ در اين صورت، همه آيات اين سوره مکى است.

4. بر اساس ترتيب مصحف شريف ششمين سوره است.

5. از سُوَر جمعى‌النزول، مشيَّعة‌النزول و سبع طوال شمرده مى‌شود.

6. چهارده آيه ناسخ و منسوخ دارد.

احکام فقهى بيان شده در اين سوره:

1. حرمت گوشت ميته؛

2. حرمت خوردن خون؛

3. حرمت گوشت حيوان ذبح شده بدون ذکر نام خدا؛

4. حکم اضطرار (چيزهايى که مواقع اضطرار، خوردن آن‌ها مباح و حلال مى‌شود) .

محتوا و مباحث مهم سوره انعام:

1. احکام انعام و چهارپايان؛

2. توحيد و صفات خدا؛

3. وحى، نبوت و رسالت؛

4. معاد، حشر و نشر، ثواب و عقاب؛

5. داستان حضرت ابراهيم (ع) و مناظرات عقلى او با ملحدان؛

6. توصيه‌هاى عقيدتي، اخلاقي، اجتماعى و.


[1]سخاوي ، علي بن محمد ، 558-643ق.;جمال القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 439
[2]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه 583
[3]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه 315
[4]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 43
[5]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[6]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 - 817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 186
[7]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد5;صفحه 143
[8]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان في تفسير القرآن;جلد7;صفحه 5
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2625
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست