سُوَر عزائم

سُوَر عزائم

(چهار سوره داراى سجده واجب)

سور عزائم بر سوره هايي اظلاق مي‌شود که سجده واجب دارند. عزائم به دو معنا است:

1. واجبات و فرايض: از اين نظر به اين سوره‌ها عزايم مى‌گويند که سجده واجب دارند؛: در قرآن مجيد پانزده آيه سجده دار است؛ كه شافعى در همه آنها سجده را مستحبّ مى‌داند و ابو حنيفه در همه آن‌ها به وجوب فتوى داده است. امّا شيعه به پيروى از ائمه اطهار عليهم السّلام فقط در چهار مورد از آن‌ها سجده را واجب مى‌داند كه به محض خواندن يا شنيدن آن‌ها، سجده واجب است و آن سوره‌ها عبارتند از: 1- سوره سجده؛ 2- سوره فصلت؛ 3- سوره نجم؛ 4- سوره علق. و سجده نمودن در غير چهار سوره ياد شده را مستحب مؤكد ميداند.

2. عزائم جمع عزيمت و آن به معناى اراده و خواستن است: چون واجب است انسان به محض خواندن يا شنيدن آيات سجده‌دار اين سوره‌ها، تصميم قطعى به سجده بگيرد، به چهار سوره فوق، عزائم گفته‌اند.

به سجده‌اي که بواسطه شنيدن آيات سجده دار بجا آورده مي‌شود سجده تلاوت گويند، در برابر ساير اقسام سجده (سجده نماز، سجده فراموش شده، سجده سهو، سجده شكر و سجده تعظيم) . بايد دانست كه واجبست در سجده تلاوت نهادن پيشانى و اعضاء سبعه بر زمين چنانكه در سجده نماز معتبر است و واجب نيست در آن طهارت و استقبال قبله و نه ذكر و نه تشهد و سلام ليكن مستحب است در او خواندن ذكر لا اله الا اللَّه حقا حقا لا اله الا اللَّه تعبدا و رقا لا اله الا اللَّه ايمانا و صدقا سجدت لك يا رب تعبدا و رقا لا مستنكفا و لا مستكبرا چنانكه از بعض روايات مستفاد مى‌گردد.

از حضرت رسالت پناه صلّى اللَّه عليه و آله مرويست كه چون فرزند آدم آيه سجده تلاوت كند و سجده نمايد شيطان از او كناره گيرد و گريه كند و گويد أى واى بر من! فرزند آدم مامور به سجده شد و سجده كرد و مستوجب بهشت گرديد، و من مأمور به سجده شدم و عصيان ورزيدم و فرمان نبردم و مستحق دوزخ شدم.

نيزر.ک: سور سجده