نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2496
سكت
سكته
(سكت)
(قطع کوتاه صوت بدون تجديد نَفَس)
«سکته» يا «سکت» به معناى توقف و سکوت است؛ اما در علم قرائت به قطع بسيار
کوتاه صوت هنگام قرائت بدون تجديد نَفَس مىگويند. عالمان متقدم فرقي ميان وقف،
قطع و سکت نميگذاشتند و هر سه اصطلاح را براي رساندن معناي
وقف بکار ميگرفتند؛ اما متاخران ميان اين سه فرق گذاردهاند. به اين بيان
که قاري با قطع، قرائت خود را به پيان ميرساند؛ و با وقف
بر روي کلمه ميايستد و نفس تازه ميکند تا قرائتش را ادامه دهد؛ و با سکت
مکث کوتاهي ميکند و بدون اين که نفسي تازه کند به قرائتش ادامه ميدهد. بنابراين،
زمان قطع صوت در سکت بطور معمول از وقف کوتاه تر است.
نسبت به موارد سکت در قرآن به اعتقاد بعضي نظر درست اين است که ملاک آن
سماع و نقل است و در جايي که روايت و نقلي نباشد، جايز نيست. هرچند نظريه ديگر وجود
دارد که سکت بر رئوس آيات (انتهاي آيات) به هنگام وصل به آيه بعدي و با قصد بيان جايز
است.
موارد سکت در قرآن مجيد به روايت حفص از عاصم چنين است:
1.((... وَلَمْ يَجْعَل لَّهُ
عِوَجَا)قَيِّمًا لِّيُنذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا...
)((کهف// 1) . در صورتى که در آخر آيه اول
وقف نشود؛ در وصلِ به سکت نيز تنوين نصب «عوجاً» به صورت الف مدّى (عِوَجَا) قرائت
ميشود. بنابراين كلمة «عِوَجًا» در وقف و وصل به يك شكل خوانده ميشود، چرا كه روش انجام
سكت مانند روش انجام وقف ميباشد (اما بدون تجديد نَفَس) . )
2.((مَرْقَدِنَا هَذَا))(يس// 52) ؛ البته وقف بر «مرقدنا» ممکن است؛
3.((كَلَّا بَلْ رَانَ))(مطففين// 14) ؛
4.((وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ))(قيامت// 27) .
در اين چهار مورد، در صورت عدم رعايت سکت، در معانى آيات شبهه پديد مىآيد.
علامت سکته، «س» است.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (299-300)
[2]موسوي بلده ، محسن;حلية القرآن قواعد
تجويد مطابق با روايت حفص از عاصم;جلد2;صفحه 122
[3]حاج حسيني ، شمس الدين ، 1326 -
1374;پژوهشى درقرآن وفنون قراءت;صفحه 151
[4]بيگلري ، حسن;سرالبيان فى علوم القرآن;صفحه
(251-253)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2496