نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 247
آيه 057 احزاب
آيه ايذاء
(آيه 057 احزاب)
(آيه 57 سوره احزاب، در باره جزاي اذيت
کردن خداوند و پيامبر (ص) )
آيه 57 سوره احزاب در باره کساني صحبت
ميکند که موجب ايذاء و آزار و ناراحتي خداوند و رسول گرامي اش ميشوند و به آنها هشدار
ميدهد که عذاب سختي در پيش خواهند داشت:(إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا
وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً) ؛ «كسانى كه خدا و پيامبرش را ايذاء مىكنند خداوند آنها را در دنيا و آخرت
از رحمت خود دور مىسازد و براى آنان عذاب خوار كنندهاى آماده كرده است». از همين
رو اين آيه را «آيه ايذاء» ميگويند.
در اينكه منظور از ايذاء پروردگار چيست، بعضى گفتهاند همان
كفر و الحاد است كه خدا را به خشم مىآورد، چرا كه آزار در مورد خداوند جز ايجاد خشم
مفهوم ديگرى نمىتواند داشته باشد. اين احتمال نيز وجود دارد كه ايذاء خداوند همان
ايذاء پيامبر (ص) و مؤمنان است، و ذكر خداوند براى اهميت و تاكيد مطلب است. و اما ايذاء
پيامبر اسلام ص مفهوم وسيعى دارد، و هر گونه كارى كه او را آزار دهد شامل مىشود، اعم
از كفر و الحاد و مخالفت دستورات خداوند، همچنين نسبتهاى ناروا و تهمت، و يا ايجاد
مزاحمت به هنگامى كه آنها را دعوت به خانه خود مىكند همانگونه كه در آيه 53 همين سوره
آمده:((إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ)
؛ «اين كار شما پيامبر را آزار مىدهد»، و يا موضوعى كه در آيه 61 سوره توبه آمده كه
پيامبر (ص) را به خاطر انعطافى كه در برابر سخنان مردم نشان مىداد به خوشباورى و
ساده دلى متهم مىساختند:)(وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ
يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ) ؛ «گروهى از آنها پيامبر را آزار
مىدهند و مىگويند: او آدم خوشباورى است كه گوش به حرف هر كس مىدهد». حتى از رواياتى
كه در ذيل آيه وارد شده چنين استفاده مىشود
كه آزار خاندان پيامبر (ص) ، به خصوص على (ع) و دخترش فاطمه زهرا (س) نيز
مشمول همين آيه بوده است.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;لباب النقول في اسباب النزول;صفحه 163
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد17;صفحه
421
[3]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد16;صفحه 338
[4]طبرسي ، فضل بن حسن ، 468 - 548ق;مجمع
البيان فى تفسيرالقرآن;جلد8;صفحه 579
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 247