responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2263

خط عربي

خط عربي

(از رسم‌الخط‌هاى قرآنى)

سابقه خط ميان اعراب شبه جزيره عربستان به پيش از اسلام برمى‌گردد؛ تا جايى که به دلايل و قرائن بسيار ادعا شده است که مردم جنوب جزيرة‌العرب (يمن) هزار سال پيش از ميلاد حضرت مسيح (ع) هم نوشتن را مى‌دانستند.

درباره ريشه خط عربى و خاستگاه آن قضاوت قطعى و مطمئنى وجود ندارد؛ زيرا تاريخ اعراب جاهلى و روابط آن‌ها با همسايگانشان در هيچ اثر و نوشته تاريخى مربوط به آن زمان نيامده است و اندک اطلاعات موجود نيز با استفاده از گفته‌هاى شاعران و روايات و منقولات شفاهى است؛ اما به طور کلى درباره خاستگاه خط عربى دو گرايش هست:

گرايش اول مربوط به مورخان است که با استفاده از اخبار و احاديث، منشأ خط عربى را سرزمين يمن، عراق يا حيره و انبار يا اقوامى در خود شبه‌جزيره دانسته‌اند.

گرايش دوم مربوط به محققانى است که با استفاده از شيوه‌هاى نوين تحقيق علمى و بررسى کتيبه‌ها، نوشته‌ها، مسکوکات و ديگر آثار باقى‌مانده در اين باره اظهار‌نظر کرده و ريشه‌هاى اصلى آن را خط مصرى، خط فينيقى و خط آرامى دانسته‌اند.

نوشته‌هاى دوران جاهليت به‌طور کلى به دو نام «مسند» و «نبطى» خوانده شده‌اند. به موازات پيشرفت جغرافيايى اسلام، خط عربى نيز رواج فراوانى يافت و به‌تدريج خط‌هاى رايج در کشورهاى مصر، سوريه، الجزيره، عراق، آفريقا، ايران و… را نسخ کرد و خود جايگزين آن‌ها شد؛ به طورى که قلمرو نفوذش در شرق تا به چين و در غرب به بخش‌هايى از اروپا امتداد يافت.

عربي، فارسى و ترکى مهم‌ترين زبان‌هايى هستند که به خط عربى نگاشته مى‌شوند.

پس از آن که خط عربى به عنوان خط رسمى اسلام پذيرفته شد و اقوام بسيارى با ذوق‌ها و سليقه‌هاى مختلف در نوشته‌هاى خود از آن استفاده کردند، تطورات بسيار يافت و از جمله خط کوفى و خط نسخ پديد آمد و هرکدام با گذشت زمان رشد و تعالى بسيار يافت.


[1]شاهين ، عبد الصبور;تاريخ القرآن;صفحه (61-68)
[2]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه (489-493)
[3]بياتي ،حسن قاسم حبش;رحلة المصحف الشريف من الجريدالى التجليد;صفحه 16
[4]حمد،غانم قدوري;رسم المصحف دراسة لغويه تاريخيه;صفحه (15-95)
[5]فضايلي ، حبيب الله ، 1302 - 1376;اطلس خط;صفحه (27-109)
[6]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 357
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2263
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست