نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2115
حروف مستعليه
حروف مستعليه
(حروف ادا شده به صورت درشت و پُرحجم)
حروف 28 گانه عربى به لحاظ درشت و پُرحجم،
يا نازک و کم حجم تلفظ شدن (داشتن صفت استعلا يا استفال) به دو دسته ميشوند:
1. «حروف مُستعليه»: حروفى
هستند که هنگام تلفظ، ريشه زبان، خود را به طرف کام بالاى دهان مىکشد و حروف به صورتى
درشت و پرحجم و به حالت تفخيم ادا مىشوند. حروف استعلاء در هنگام مکسور بودن استعلايشان
کمتر ميشود.
2. «حروف مستفل»: حروفى هستند که هنگام تلفظ، ريشه زبان از کامِ بالا پايين
ميآيد و دور مىشود. در اين حالت، صداى حرف، نازک و به حالت «ترقيق» ادا مىشود.
به جز حروف مستعليه (ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ق) بقيه حروف تهجى داراى صفت استفال
و از حروف مستفله هستند؛ البته همه اين 21 حرف داراى صفت ترقيق نيستند؛ بلکه «ل» و
«ر» در برخى شرايط به صورت تفخيم خوانده مىشوند.
نکته: بايد دقت کرد اگر در يک کلمه حرف استعلاء و استفال کنار يکديگر قرار
گرفت صفات آنها روى يکديگر اثر نگذارند.
نيز ر.ک: صفت استعلا، صفت استفال.
[1]محيسن ،محمدسالم;الرائدفى تجويدالقرآن;صفحه
48
[2]صبره،علي ،-1948;العقدالفريدفى فن التجويد;صفحه
42
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2115