نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2101
حروف قلقله
حروف قلقله
(حروف داراى صفت قلقله (رها شدن صداى
حرف از مخرجش در حال سکون) )
«قلقله» يکى از صفات فرعى حروف و در لغت به معناى اضطراب و جنبش و در اصطلاح
به معناى رهاشدن صداى حرف از مخرجش در حال سکون است.
حروف داراى اين صفت را «حروف قلقله» مىگويند، و عبارتند از: (ق - ط -
ب - ج - د) که براى سهولت يادگيرى در عبارت «قطب جد» جمع شدهاند. اگر يکى از اين
5 حرف در کلمهاى قرار بگيرند به شرطى که ساکن باشند قابل تلفظ نيستند و لذا براى سهولت
تلفظ، کمى آنها را متمايل به حرکت ميکنند. در «ق» و «ط» ميل به ضمه ميدهند تا استعلاى
آنها حفظ شود و ما بقى ميل به کسره يا فتحه داده ميشود.
علت پديده قلقله را اجتماع دو صفت جهر و شدت در حروف مزبور مىدانند.
برخى معتقدند سه حرف «همزه»، «ت» و «ک» نيز صفت قلقله دارند که گويا با
توجه به مجموع صفات حروف، اين مطلب صحيح نيست.
حروف قلقله را حروف «مضغوطه» نيز خواندهاند.
[1]حبيبي ، ابوطالب;آموزش تجويد;صفحه 30
[2]بيگلري ، حسن;سرالبيان فى علوم القرآن;صفحه
(171-172)
[3]جمعي از محققان;التجويد;صفحه 20
[4]فاضل گروسي ، عبد الحسين ، - 1324;تجويداستدلالى;صفحه
(151-152)
[5]پور فرزيب مولايي ، ابراهيم;تجويدجامع;صفحه
53
[6]موسوي بلده ، محسن;حلية القرآن قواعد
تجويد مطابق با روايت حفص از عاصم;جلد2;صفحه 58
[7]محيسن ،محمدسالم;الرائدفى تجويدالقرآن;صفحه
49
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2101