حروف رخاوت

حروف رخاوت

(حروف تلفّظ شده با سستى و آساني)

حروف 28 گانه عربى به لحاظ شدت و نرمى در ادا و تلفظ (داشتن صفت رخوت يا شدت) به سه دسته مي‌شوند:

1. «حروف رخاوت» حروفى هستند که با سستى و آسانى ادا مى‌شوند و آواز در آن‌ها کشيده مى‌شود و به سبب ضعف تکيه بر مخرج حروف، نَفَس هنگام تلفظ آن‌ها قطع نمى‌شود؛ يعنى هنگام تلفظ، هوا در مخرج آنها جريان پيدا مي‌کند.

حروف رخاوت پانزده حرفند که از کسر 8 حرف شديده و 5 حرف متوسطه از 28 حرف لغت عرب به دست مي‌آيد و عبارتند از: (ث - ح - خ - ذ - ز - س - ش - ص - ض - ظ - غ - ف - و - ‌هـ - ي) .

2. «حروف شديده»: حروفى‌ هستند که صفت شدت دارند و عبارتند از حروفى که هنگام اداى آن‌ها به‌دليل شدت و استوارى در تلفظ، صدا و نَفَس قطع و کلمه بعد تلفظ مى‌شود؛ به ويژه زمانى که ساکن هستند.

حروف شديده هشت حرفند: (همزه - ب - ت - ج - د - ط - ق - ک) . اين حروف را در جمله: «اجدک قطبت» جمع کرده‌اند.

3. «حروف متوسطه»: حروفى هستند که صفات قوى و ضعيف در آن‌ها مساوى است و تلفظ آنها متوسط بين شدت و رخوت است. براى مثال، در حرف «ل» صفات جهر و استفال وجود دارد، که جهر از صفات قوى و استفال از صفات ضعيف است.

حروف متوسطه 5 حرف مي‌باشند: (ر - ع - ل - م - ن) . اين حروف را در جمله: «لِن عُمَر» جمع کرده‌اند.