تنقل

تنقل

(انتقال گوينده از يک معنا به معناى ديگر؛ از اسباب تقديم لفظ)

تنقّل يکى از اسباب تقديم و تأخير است. تنقّل در لغت به معناى جابه‌جايى و انتقال از چيزى به چيز ديگر، و در اصطلاح، به‌اين معنا است که گوينده از معنايى به معناى ديگر منتقل شود.

برخى از موارد تنقل عبارتند از:

1. انتقال از نزديک به دور:((يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ)الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء ً)((بقره// 21 - 22) . )

در اين آيه، مخاطبان را بر من قبلکم و همچنين ارض را بر سماء مقدم کرده و از چيز نزديک به چيز دور منتقل شده است.

2. نقل از اعلى به ادني:((شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِكَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ)…)((آل‌عمران// 18) . )

در اين آيه، از لفظ جلاله الله که در مرتبه اعلى است به ملائکه و اولواالعلم که در مرتبه ادنى است، منتقل شده است.

3. تنقل از ادنى به اعلي: (وَلاَ يُنفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلاَ كَبِيرَةً) (توبه// 121) .