تفاسير قرن سيزدهم قمري

تفاسير قرن سيزدهم قمري

از مفسران قرن سيزدهم هجرى آثار تفسيرى بسيارى به‌جا مانده است؛ مانند:

1. تفسير طسوجى حائري اثر شيخ ملاّ عبدالنبى خويى (م 1203ق) در يک جلد، به زبان عربى و به شيوه کلامى است؛

2. فتح‌الرحمان فى تفسيرالقرآن بالقرآن نوشته سيد اميرابراهيم بن محمد بن اسماعيل هاشمى يمانى (م 1213ق) بر مشرب زيديه و به زبان عربى است؛

3. حاشيه و شرح تفسير صافي تأليف سيد ميرزا محمد على مدرسى يزدى (م 1214ق) به زبان عربى و شيوه کلامي؛

4. بحرالأسرار((تفسير سبع‌المثاني)، به زبان فارسي، نوشته شيخ ميرزا محمدتقى کرماني، مشهور به مظفرعلى شاه (م 1215ق) تفسيرى است به شيوه عرفاني؛ )

5. تحفة‌الأبرار فى تفسيرالقرآن اثر ملا محمدعلى برغانى (م 1220ق) در دو جلد و به زبان عربى و شيوه‌اى کلامي؛

6. الجوهرالثمين فى تفسير‌القرآن المبين (تفسير وسيط) تأليف سيد عبدالله شبر (م 1242ق) در دو جلد بزرگ و به زبان عربي؛

7. البدرالباهر اثر شيخ آقا محمدعلى هزار جريبى مازندرانى (م 1245ق) در يک جلد و به شيوه روايي؛

8. تفسير نوري نوشته آخوند ملاعلى نورى (م 1246ق) که مجموعه تعليقات و حواشى مؤلف به زبان عربى و شيوه فلسفى بر تفسير صدرالمتألهين شيرازى است؛

9. مشکاة‌المصابيح تأليف شيخ محمد مؤمن (زنده در سال 1299ق). به زبان عربى و به شيوه فلسفى نگارش يافته است؛

10. خلاصة‌البيان فى حل مشکلات القرآن نوشته شيخ محمدتقى اصفهانى حائرى (م 1299ق) در يک جلد به زبان عربى و با شيوه ادبي.

آن‌چه ذکر شد، از تفسيرهاى شيعه بود. از تفسيرهاى اهل‌سنت نيز مي‌توان به نمونه‌هاى ذيل اشاره کرد:

1. روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني (تفسير آلوسي)، تأليف سيد محمودبن عبدالله بغدادى حسنى حسينى (م 1270 ق)؛

2. نيل المرام من تفسير آيات الاحکام، تأليف ابوالطيب محمد بن على سيد محمدصديق حسن خان قنوچي؛

3. حاشية‌الصاوى على تفسير‌الجلالين تأليف احمد بن محمد صاوى (م 1241 ق)؛

4. تفسير مظهري اثر قاضى محمد ثناءالله مظهرى (م حدود 1255 ق).

نيز ر.ک: مفسران قرن سيزدهم.