آيات مكّي مدني الحكم

آيات مكّي مدني الحكم

(آيات نازل شده در مکه با ملاک‌هاى آيات مدنى)

به آياتى که بر پايه معيار مکانى نزول، مکي، و به لحاظ ملاک زمانى نزول، مدنى شمرده مي‌شوند، به سبب جمع بين اين دو معيار، مکى مدنى‌الحکم گفته مي‌شود؛ مانند:

1. آيه 13 سوره حجرات:((يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا)…) . اين آيه در مکه و در جريان فتح آن شهر نازل شده و به لحاظ معيار مکانى نزول، مکى است (چون در مکه نازل شد) ؛ ولى به لحاظ معيار زمانى نزول، چون پس از هجرت و در سال هشتم نازل شده است؛ و همچنين خطاب به يا ايها الناس که نسبت به مردم مکه و مدينه مساوى است مدنى محسوب مى‌شود؛ هرچند برخى مانند اين نوع خطاب را از ويژگى‌هاى سوره‌ها و آيات مکى مى‌دانند.

2. آيه 3 سوره مائده:((الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا)…) .

اين آيه نيز در مکه و در مراسم حجة‌الوداع نازل شد که از نظر معيار مکاني، مکى، و از جهت معيار زماني، مدنى به شمار مى‌آيد؛ زيرا محتواى آن، که بر حکم خلافت و جانشينى اميرمؤمنان على (ع) و نيز بيان حکم فقهى اضطرار دلالت مي‌کند، ويژگى‌هاى آيات مدنى را دارد.

3. 58 سوره نساء:((إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُواْ بِالْعَدْلِ)…) . اين آيه نيز در سال فتح مکه و در داخل کعبه نازل شده است.