تفاسير جامع

تفاسير جامع

(کتاب‌هاى تفسير شامل ابعاد مختلف کلامى، تاريخى، ادبى و…)

تفاسير جامع، شامل ابعاد مختلف کلامي، لغوي، ادبي، تجويدي، تفسيري، تأويلي، فقهى و… هستند؛ به‌گونه‌اى که به جنبه‌هاى مختلف کلام الهى مي‌پردازند. اين شيوه پس از تفسير نقلي، قديم‌ترين شيوه تفسير به شمار مي‌آيد. در ذيل به معرفى برخى از اين نوع تفاسير اکتفا مي‌شود:

1. تفسير التبيان (التبيان فى تفسير القرآن)، تأليف شيخ ابو جعفر محمد بن حسن طوسى (م 460ق) از علماى بزرگ اماميه، در ده جلد و به زبان عربي؛

2. مجمع‌البيان فى تفسير القرآن، تأليف ابوعلى فضل بن حسن طبرسى (م 548ق) به زبان عربى و در ده جزء، از بهترين تفسيرهاى شيعه و در نهايت نظم و ترتيب نوشته شده است؛

3. روض‌الجنان و روح‌الجنان به زبان فارسي، تأليف ابوالفتوح جمال الدين حسين معروف به شيخ ابوالفتوح رازى شيعى (م پس از 585ق) در بيست جلد؛

4. کنزالدقائق و بحرالغرايب تأليف ميرزا محمد مشهدى از علماى نامى اماميه (م 1125ق) به زبان عربى و در ده جلد؛

5. الجامع لأحکام القرآن (تفسير قرطبي)، اثر محمد بن احمد بن ابي‌بکر انصارى قرطبى (م 671ق) اثرى جامع و سودمند که بين اقتصار و ايفاى جوانب کلام جمع کرده است؛

6. النکت والعيون (تفسير ماوردي)، تأليف على بن محمد بن حبيب ماوردى (م 450ق) از علماى بصره؛

7. مفاتيح الغيب (التفسير الکبير)، تأليف فخرالدين محمد بن عمر بن حسين، مشهور به فخر رازى (م 606ق)؛

8.(أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير بيضاوي) تأليف عبدالله بن عمر بن احمد (يا: محمد) بن على فارسى شيرازى بيضاوى (م حدود 683 تا 696 ق)، که ميان زيبايى بيان و قوت مطلب جمع کرده است؛ )

9.(روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني (تفسير آلوسي)، تأليف سيد محمودبن عبدالله بغدادى حسنى حسينى (م 1270 ق)، که ميان عقل و نقل جمع کرده است؛ )

10. آلاء‌الرحمان، محمدجواد بلاغى (م 1352ق) که ايجاز و ايفا را در هم آميخته است؛

11. الميزان فى تفسيرالقرآن علامه محمدحسين طباطبايى (م 1402ق) تفسيرى بي‌نظير و جامع؛

12. تفسير نمونه آيت الله ناصر مکارم شيرازى و همکاران.