تسمية‌الشيء بما يؤول اليه

تسمية‌الشيء بما يؤول اليه

(نامگذارى چيزى به حالت و کيفيت آينده آن؛ از اقسام مجاز لغوى)

يکى از اقسام مجاز لغوى، «تسمية‌الشىء بما يؤول اليه» است؛ يعنى اطلاق وصف بر چيزى در زمان حال، به اعتبار اتصاف آن در آينده؛ مانند:

1.((... إِنِّى أَرَانِى أَعْصِرُ خَمْرًا...) ؛ )من خويشتن را [به خواب] ديدم كه [انگور براى] شراب مى‌فشارم (يوسف// 36) . در واقع، انگور را مى‌فشارند تا به خمر تبديل بشود؛ ولى در اين آيه، به اعتبار آينده، به انگور، خمر اطلاق شده است.

2.((وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا)إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا) ؛ و نوح گفت پروردگارا هيچ كس از كافران را بر روى زمين مگذار؛ چرا كه اگر تو آنان را باقى گذارى بندگانت را گمراه مى‌كنند و جز پليدكار ناسپاس نزايند (نوح// 26 و 27) . «فاجراً» و «کفاراً» هر دو مجازند؛ چون زاده کافر، هنگام تولد، فاجر و کافر نيست؛ ولى پس از زمان طفوليت چنين خواهد شد. پس به مولود، فاجر اطلاق شده و مقصود از آن مردى است که در آينده فاجر خواهد شد.