نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1529
ترجمههاي لاتيني قرآن
ترجمههاي لاتيني قرآن
(قرآنهاى ترجمه شده به زبان لاتينى،
از زبانهاى هندواروپايى)
زبان لاتينى از زبانهاى هندواروپايى
است. لاتين کهن، مشتمل بر لهجه شهرى رم و لهجههاى کمتر شناخته شده اطراف رم (لاتيوم)
است. ترجمه لاتينى قرآن، مرجع همه ترجمههاى اروپايى قرآنمجيد است. دستاندرکاران
ترجمههاى اوليه قرآنمجيد به زبان لاتيني، در اين کار اغراض شومى داشتند. وقايع دو
قرن يازدهم و دوازدهم که به ترجمه قرآنکريم به زبان لاتينى براى نخستين بار انجاميد،
فراوان و با يکديگر مرتبطند که تدوين و بيان آنها به مرورى طولانى در تاريخ مسيحيت
اروپا در طول اين مدت نياز دارد.
نخستين ترجمه لاتينى از قرآن، مانند جرقهاى
بود که منشأ ايجاد انبوهى از ترجمههاى ديگر به زبانهاى مختلف اروپايى شد. اين ترجمهها
چيزى جز واردکردن ايرادهاى شديد بر اسلام و تغيير معناى قرآنکريم از حالت حقيقى و
واردکردن انواع شبههها و اشکالات بر آن نبود. اکثريت قريب به اتفاق اين ترجمهها
را راهبان، اسقفها، مبلغان مسيحيت يا شرقشناسان، و ترجمههاى مناسب خيلى کم را فقط
مسلمانان انجام دادهاند؛ مانند: ترجمه ابوالاعلى مودودى و عبدالله يوسفعلى به انگليسى
و ترجمه استاد محمد حميدالله به فرانسه. ريشه اين فتنه، همان نخستين ترجمه لاتينى در
سال 1143م متعلق به روبرت است که تنها يک ترجمه صرف نبوده است؛ بلکه انواع حمله و انتقاد
و القاء شبهه درباره اسلام و قرآن و پيامبر (ص) هم به آن افزوده شده است. درپى اين
ترجمه، در سال 1721م، لودويچ ماراچى از ترجمه اول، به اسلام حملهاى شديدتر کرد. در
اين ميان، بسيارى از کليساها و کشيشها نقش بسيار مهمى داشتند که بعضى بلکه بيشتر در
پوشش فعاليتهاى اصلاحي، کارهايى ميکردند که حمله به اسلام در مسيحيت گستردهتر و
فراگير مىشد. در چنين فضاى آلوده و آکنده از عداوت با اسلام و حملات همهجانبه
اى که ضد آن در شهرهاى سيسيل، اندلس و
قدس صورت گرفت، قرآنکريم براى نخستين بار در اروپا به لاتين (زبان کليسا) بهقلم روبرت
کيتوتى در «مجموعه تولدو» انجام گرفت و پس از چهارصد سال نگهدارى در کليساى کلونى
(به جهت ترس از مطالعه کشيشان محقق)، در سال 1543م، همراه مقدمهاى از مارتين لوتر
و فيليپ ميلانگتون منتشر شد.
دومين ترجمه لاتينى قرآن از اسقف لودو ويکوماراکيوس (1612-1700م) است که
به توصيه پاپ و براى مجابکردن برخى مسلمانانى بود که به گمان پاپ درصدد فريب مسيحيان
بودهاند. وى پس از چهل سال از کار خود فارغ شد. ترجمه او که به چند جلد مىرسيد، شامل
اصل قرآن و زيرنويس ترجمه آن به صورت لاتين بود. حاصل ترجمه او خصمانهتر از ترجمههاى
پيشين بود. اين ترجمه از جهت لغوى دقيقتر از ترجمه کلونى است. سرانجام مىتوان گفت
که ترجمه قرآنکريم به لاتين، يک کار علمى صرف و ناشى از کنجکاوى و کسب معرفت نبوده
است؛ بلکه ريشه در برنامهها و توطئههاى پيشين داشت.
در کتابشناسى جهانى ترجمهها، مشخصات 28 ترجمه قرآنمجيد به زبان لاتينى
آمده است.