آيات مدني در سوره‌هاي مكي

آيات مدني در سوره‌هاي مكي

(تعيين سوره‌هاى مکّى داراى تعدادى آيه مدنى)

دانشمندان اسلامى سوره‌هاى قرآن را به لحاظ دربرداشتن آيات مکى يا مدنى به چهار دسته تقسيم کرده‌اند:

1. سوره‌هاى مکى خالص (تمام آيات آن مکى است) ؛

2. سوره‌هاى مدنى خالص؛

3. سوره‌هاى مکى مشتمل بر چند آيه مدنى؛

4. سوره‌هاى مدنى مشتمل بر چند آيه مکى.

از اين رو، در برخى از سوره‌هاى مدني، آيات مکى نيز گنجانده شده است.

گفتنى است که چينش آيات در سوره‌ها به دستور پيامبر (ص) و در زمان خود آن حضرت صورت گرفته است؛ ولى درباره ترتيب و چينش سوره‌ها در کنار هم، بين دانشمندان علوم قرآنى و مفسران اختلاف است؛ بنابراين، چون ترتيب آيات و گنجاندن آن‌ها در يک سوره به دستور پيامبر اکرم (ص) بوده است، خود ايشان نيز روى علل و مصالحى برخى از آيات مکى را در سوره‌هاى مدنى و به عکس جا داده‌اند.

شماره و فهرست آيات مدنى در سوره‌هاى مکى عبارتند از:

آيات: 20، 21، 22، 90، 91، 114، 151، 152 و 153 سوره انعام (ابن‌حصار مغربى مي‌گويد اين آيات از آيات مدنى است که در سوره مکى انعام جاى گرفته است) ؛

163 - 172 سوره اعراف؛ 40، 94 و 95 يونس؛ 12، 13، 14، 17 و 114 سوره هود؛ 28 و 29 سوره ابراهيم؛ 24 و 87 سوره حجر؛ 126، 127 و 128 سوره نحل؛ 73- 81، 88 و 107 سوره اسراء؛ 1 - 8، 28 و 107 سوره کهف؛ 71 سوره مريم؛ 130 سوره طه؛ 44 سوره انبيا؛ 64 - 77 سوره مؤمنون؛ 197و 224 - 227 سوره شعراء؛ 68 -70 سوره فرقان؛ 52 - 55 و 85 سوره قصص؛ 1 - 11 و 60 سوره عنکبوت؛ 27 - 29 سوره لقمان؛ 16و 18 - 20 سوره سجده؛ 60 سوره سبأ؛ 12 و 47 سوره يس؛ 10، 23و 53 - 55 سوره زمر؛ 56 و 57 سوره مؤمن؛ 27، 39 و 41 سوره شورى؛ 45 سوره زخرف؛ 14 سوره جاثيه؛ 10، 15 و 35 سوره احقاف؛ - 38 ق؛ 32 - 40 سوره نجم؛ 45، 54 و 55 سوره قمر؛ 29 سوره الرحمن؛ 39، 40 و 75 - 82 سوره واقعه؛ آيه آخر سوره حديد؛ 17 - 33و 48 - 50 سوره قلم؛ 10، 11 و 20 سوره مزمل؛ 48 سوره مرسلات؛ 1 - 6 سوره مطففين؛ 1 سوره ليل.

ابن عباس سه آيه از آيات سوره ملک را مدنى دانسته ولى شماره‌هاى آن را بيان نکرده است.

گفتنى است که بسيارى از اين اعداد و ارقام محل اختلاف است و گاهى تنها يک نفر طرفدار دارد و برخى نيز از ديدگاه‌هاى نادر است.

نيز ر.ک: آيات مکى در سوره‌هاى مدني.