responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1450

ترتيب مصحف عبدالله‌بن‌مسعود

ترتيب مصحف عبدالله‌بن‌مسعود

(ترتيب سوره‌ها در مصحف ابن‌مسعود)

درباره ترتيب مصحف ابن‌مسعود تنها دو منبع اساسى (فهرست ابن‌نديم و الاتقان سيوطى) وجود دارد. در فهرست ابن‌نديم به نقل از فضل بن شاذان آمده است که تأليف سوره‌هاى قرآن در مصحف ابن‌مسعود چنين بوده است:

بقره 2، نساء 4، آل‌عمران 3، المص (اعراف) 7، انعام 6، مائده 5، يونس 10، برائت 9، نحل 16، هود 11، يوسف 12، بنى‌اسرائيل 17، انبياء 21، مؤمنون 23، شعراء 26، صافات 37، احزاب 33، قصص 28، نور 24، انفال 8، مريم 19، عنکبوت 29، روم 30، يس 36، فرقان 25، حج 22، رعد 13، سبأ 34، ملائکه (فاطر) 35، ابراهيم 14، ص 38، الذين کفروا (محمّد) 47، القمر (لقمان) 31، زمر 39، حواميم، مسبحات، حم مؤمن (غافر) 40، حم زخرف 43، سجده 41، احقاف 46، جاثيه 45، دخان 44، انا فتحنا (فتح) 48، حديد 57، حشر 59، تنزيل السجده 32، ق 50، طلاق 65، حجرات 46، تبارک الذى بيده الملک 67، تغابن 64، منافقون 63، جمعه 62، حواريون (صف) 61، قل اوحى (جنّ) 72، انا ارسلنا نوحاً (نوح) 71، مجادله 58، ممتحنه 60، يا ايها النبى لِمَ تحرّم (تحريم) 66، رحمن 55، نجم 53، ذاريات 51، طور 52، اقتربت‌الساعة (قمر) 54، الحاقة 69، اذا وقعت (واقعه) 56، ن والقلم 68، نازعات 79، سئل‌سائل (معارج) 70، مدثر 74، مزمل 73، مطففين 83، عبس 80، هل اتى على الانسان 76، قيامت 75، مرسلات 77، عم يتسائلون (نبأ) 78، اذاالشمس کوّرت (تکوير) 81، اذا السماء انفطرت (انفطار) 82، هل اتاک حديث الغاشية 88، سبح اسم

ربک الاعلى 87، والليل اذا يغشى 92، فجر 89، بروج 85، انشقت (انشقاق) 84، اقرأ باسم ربک 96، لا اقسم بهذا البلد 90، والضحى 93، الم‌نشرح لک (انشراح) 94، والسماء والطارق (طارق) 86، والعاديات 100، أرأيت (ماعون) 107، القارعة 101، لم‌يکن الذين کفروا من اهل الکتاب (بيّنه) 98، والشمس وضحيها91، والتين 95، ويل لکل همزه 104، فيل 105، لايلاف قريش 106، تکاثر 102، انا انزلناه (قدر) 97، والعصر ان الانسان لفى خسر 103، اذا جاء نصرالله 110، انا اعطيناک الکوثر 108، قل ياايها الکافرون لااعبد ما تعبدون 109، تبت يدا ابى‌لهب وتب 111و قل هو الله احد الله صمد 112.

از ابن سيرين نقل است که عبدالله بن مسعود معوّذتين و فاتحةالکتاب را در مصحفش نمى‌نوشت؛ ولى به هرحال، در اين نقل تنها نام 105 سوره آمده است.

سوره هايى که در اين ترتيب نيامده‌اند عبارتند از: فاتحه، حجر، کهف، طه، نمل، شورى، زلزله، فلق و ناس.

در ترتيبى که الاتقان به نقل از ابن‌اشته ذکر کرده، مصحف ابن‌مسعود داراى شش بخش به شرح ذيل بوده است:

- سور طوال: سوره‌هاى بقره، نساء، آل عمران، اعراف، انعام، مائده و يونس؛

- سور مئين: برائت، نحل، هود، يوسف، کهف و؛

- سور مثانى: احزاب، حج، قصص، طس، نمل و؛

- سور حواميم: زخرف، سجده، حم‌عسق، احقاف و؛

- سور ممتحنات: فتح، حشر، سجده، طلاق و؛

- سور مفصل: رحمن، نجم، طور، ذاريات و.

در اين ترتيب نيز سوره‌هاى حمد و معوّذتين نيست. به گفته سيوطى، تعداد سوره‌ها در مصحف وى 112 تا است؛ زيرا او معوّذتين را نمى‌نوشت. به هر صورت، مجموع اين سوره‌ها 108 سوره و آن‌چه ياد نشده، از اين قرار است: فاتحه، معوذتين، ق، حديد و الحاقة.

نيز ر.ک: مصحف ابن‌مسعود.


[1]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه (356-360)
[2]زنجاني ، ابو عبد الله بن نصر الله ، 1309 - 1360ق.;تاريخ القرآن;صفحه (141-144)
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (222-224)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1450
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست