تثقيل

تفخيم (تجويد)

(تثقيل)

(درشت و غليظ تلفظ کردن حرف)

تفخيم و ترقيق از موضوعات علم تجويد در مبحث احکام و صفات حروف است.

تفخيم در لغت به معناى بزرگ‌گردانيدن و درشت‌گفتن حروف، و در اصطلاح علم تجويد عبارت است از تلفظ درشت و غليظ حرف؛ به عبارت ديگر، حالتى در صداى حرف است که گويا دهان از آن پُر مي‌شود. قرائت قرآن به تفخيم را مستحب شمرده‌اند.

کلمه تغليظ هم مترادف کلمه تفخيم آمده است.

ترقيق در لغت به معناى تنگ و نازک‌کردن، و در اصطلاح علم تجويد، عبارت است از تلفظ نازک و نرم حرف، به طورى که دهان پُر نمي‌شود.

حروف از نظر ترقيق و تفخيم بر سه دسته‌اند:

1. حروف استعلا که هميشه تفخيم مي‌شوند؛

2. حروف مستفله که در همه حالاتى که حرکت مي‌گيرند، ترقيق مي‌شوند؛

3. الف ماقبل مفتوح، لام لفظ جلاله الله و حرف را که گاهى تفخيم و گاهى ترقيق مي‌شوند.