تتميم

تتميم

(افزودن عبارتى به يک کلام تام به قصد مبالغه يا احتراز يا احتياط)

«تتميم» يعنى افزودن کلمه يا جمله‌اى به سخنى کامل، تا بر زيبايى معناى آن بيفزايد. تتميم را براى مبالغه، احتراز يا احتياط به‌کار مى‌گيرند؛ مانند:

1.((وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا) ؛ )و به [پاس] دوستى [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراك مى‌دادند (دهر// 8) ،

2. (... وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ...) ؛ و مال [خود] را با وجود دوست داشتنش (بقره// 177) .

در اين دو آيه، «على حبه» براى تتميم آمده است، و ضمير «ها» به طعام برمى‌گردد.

3.((وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ...) ؛ )و كسانى كه كارهاى شايسته كنند چه مرد باشند يا آن در حالى كه مؤمن باشند آنان داخل بهشت مى‌شوند (نساء// 124) . در اين آيه، «وهو مؤمن» تتميم است.