برهان (قرآن)

برهان (قرآن)

(يکى از اوصاف قرآن)

«برهان» در لغت به معناى دليل روشن و محکمى است که مطلب را ثابت مي‌کند، و شخص مقابل در برابر آن ناتوان مى‌شود.

برخى از دانشمندان مانند علامه طبرسى «برهان» را از صفات قرآن، و مراد از برهان در آيه 174 سوره نساء را همان قرآن دانسته‌اند:((يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءكُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُّبِينًا) . )

چون قرآن خود نور و كتاب آشكار (مائده/5‌، 15) ، منزّه از هرگونه شكّ و ترديد (بقره/2، 2) ، روشنگر هر چيز (نحل/16، 89) ، ملاك هدايت (بقره/2، 2) ، سبب تذكّر (زمر/39، 27) ، وسيله تعقّل (زخرف/43، 3) و مايه علم (فصّلت/41، 3) است مى‌توان همه آن را مصداق بارز بلكه مصداق أتمّ برهان دانست. همچنين قرآن اساسى‌ترين برهان بر حقانيّت رسالت خاتم پيامبران (ص) و بزرگ‌ترين معجزه جاويد آن حضرت است كه تاكنون كسى نتوانسته و در آينده نيز نخواهد توانست نظير آن را بياورد، گذشته از اين قرآن در بسيارى از موارد براى تبيين‌مسائل‌اساسى اعتقادى چون حقانيت خداوند متعالى (فصّلت/41، 53 و نيز همه آياتى كه از راه نشانه‌ها و آيات به بيان حقّانيت خدا مى‌پردازد) ، توحيد (انعام/6‌، 76؛ انبياء/21، 22؛ مؤمنون/23، 91؛ اسراء/17، 42؛...) و معاد (مؤمنون/23، 115؛...) و نيز‌جهت دعوت به امور مهمّ عبادى، سياسى، اجتماعى و اقتصادى چون نماز (عنكبوت/29، 45) ، روزه (بقره/2، 183) ، مبارزه با سردمداران كفر (توبه/9، 12) و تقسيم غنايم (حشر/59‌، 7) به اقامه برهان پرداخته و همگان را به مناسبتهاى گوناگون به تفكّر (بقره/2، 266) ، تعقّل (بقره/2، 73) و تدبّر (ص/38، 29) فرا

مى‌خواند و آنان را از پيروى ظنّ و گمان (يونس/10، 36) ، تقليد كوركورانه و بى‌دليل (بقره/2، 170) و عمل و پيروى بدون علم (اسراء/17، 36) باز مى‌دارد.