نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1264
اهداف تشبيهات
قرآن
حكمت تشبيهات
قرآن
(اهداف تشبيهات
قرآن)
(فلسفه استفاده
از تشبيه در قرآن)
هدف تشبيه در
علم بيان، توضيح و تبيين «مشبّه» است؛ زيرا
«مشبّهٌبه» غالباً روشنتر از «مشبّه» است و براى روشنگرى و توضيح آورده مىشود.
برخى از اهداف تشبيه:
1. بيان حال مشبه؛ اين در صورتى است که مشبه مبهم
و مجمل باشد؛
2. بيان امکان وجود وجه شبه در مشبّه؛ اين در
صورتى است که چيز غريبى به مشبه اسناد داده شود و فهم و تصور آن به جز از راه تشبيه
و تمثيل ممکن نباشد؛ مانند:((إِنَّ مَثَلَ
عِيسَى عِندَ اللّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ))(آلعمران// 59) .
3. تثبيت حال مشبّه در جان و ذهن شنونده؛
4. بيان چگونگى حال مشبّه در قوت و ضعف؛ مانند
بيان مقدار ايمان در افراد ضعيف با تشبيه به تار عنکبوت در:((مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ
أَوْلِيَاء كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ
لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ))(عنکبوت// 41) ؛
5. بيان برترى يا پستى مشبّه؛ مانند تشبيه انسانها
به فرشتگان بهسبب طهارت و عفت نفس، يا تشبيه بعضى از انسانها به درندگان و چهارپايان
در دينگريزى و حقستيزي؛
6. آراستن مشبّه براى رغبت و تشويق به آن؛
7. مذمت مشبّه براى اجتناب از آن؛
8. قراردادن مشبّه به عنوان پديدهاى نو.
[1]حسيني ، جعفر
،1323-;اساليب البيان فى القرآن;صفحه (346-487)و78
[2]عبداللطيف ،محمدعبدالوهاب;موسوعة
الامثال القرآنية;صفحه 490
[3]عبدالقادر،حسين;القرآن
والصورة البيانية;صفحه 89
[4]معرفت ، محمد
هادي ، 1309 -1385.;التمهيد فى علوم القرآن;جلد5;صفحه 261
[5]خرمشاهي ، بهاء
الدين ، 1324 -;دانش نامه قرآن وقرآن پژوهى;جلد1;صفحه (622-624)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1264