امر (انشا)

امر (انشا)

(واداشتن کسى به انجام کارى از طريق دستور)

«امر» به معناى دستور و فرمان است و در اصطلاح بر طلب و درخواست انجام کار دلالت دارد و از اقسام انشا است. امر از نظر علم اصول فقه، ظهور در وجوب داشته، ساختمان نحوى آن، صيغه «افعل» و «ليفعل» است که لزوم انجام کار (وجوب) از آن فهميده مى‌شود؛ مانند:

1.((وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ...) ؛ )و نماز را بر پا داريد (بقره// 43) .

2.((... فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ...) ؛ )بايد بيايند و با تو نماز گزارند (نساء// 102) .

موارد کاربرد صيغه امر:

1. استحباب:((وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ) ؛ )و چون قرآن خوانده شود گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد اميد كه بر شما رحمت آيد (اعراف// 204) ؛

2. اباحه (جواز) :((... وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ...) ؛ )و چون از احرام بيرون آمديد [مى‌توانيد] شكار كنيد (مائده// 2) ؛

3. تهديد:((... اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ...) ؛ )هر چه مى‌خواهيد بكنيد (فصلت// 40) .

گاهى صيغه امر براى دعا، اهانت، تعجيز، امتنان و غير اين‌ها نيز مى‌آيد.