نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1206
امثال قصصي قرآن
امثال قصصي قرآن
(مَثَلهاى قرآنى
متضمن حوادث تاريخى)
امثال قصصى
(تاريخي) قرآن دربردارنده حوادث تاريخىاند، ولى درصدد بيان تاريخ نيستند؛ بلکه در
مقام عبرت، وعظ و هدايت بشر بهکار مىروند و حکمت ساير امثال قرآن در آنها جارى است.
لازم نيست مَثَلهاى تاريخى يک قصه واقعى و حقيقى باشد؛ بلکه مىتواند حاوى يک واقعه
فرضى و تمثيلى نيز باشد.
زمخشرى در تفسير:((وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً...))(نحل// 112) مىگويد: ممکن است قريهاى فرضى با
اين صفت يا يک قريه از قريههاى قديم باشد که حال و ويژگىهاى آن در واقع چنين بوده
است.
قرآن کريم به
مَثَل بودن بسيارى از قصههاى تاريخى و قديم قرآن صراحت دارد؛ مانند: آيات 175 -
176 اعراف، 112 - 113 نحل، 32 - 33 کهف و 13 - 29 يس.
اما به نظر برخى
از دانشمندان، تشبيهات به کار رفته در اَمثال قصصى يا تاريخى قرآن، بر پايه وقايع تاريخى
و قصص واقعى است؛ از اينرو، نوعى مستقل از مثلهاى ظاهرى است.
امثال تاريخى
قرآن افزون بر اختصار، به دور از خرافات و اسطوره است.