نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1199
امثال ساير قرآن
امثال ساير قرآن
(مَثَلهاى قرآنيِ رايج در گفتوگوهاى
روزانه)
از آغاز تاريخ اسلام، برخى آيات و فقرات
از نظر کمال بلاغت و انسجام و سهولت بيان و عمق معانى، نزد عرب و عجم ضربالمثل و زبانزد
عام و خاص شده و در گفتوگوهاى روزانه مردم شاهدمثال قرارگرفته است.
گاهى يک جمله کوتاه (نثر يا نظم) شامل
پند و دستور يا يک قاعده اخلاقى است که مورد توجه خاص و عام قرار مىگيرد و به دليل
سادگي، روانى و ايجاز، همگان آن را بهکار مىبرند که به آن «ضربالمثل» (مثل ساير) گفته مىشود.
برخى گفتهاند منظور از مثل ساير، صورتى زنده از واقعه خارجى يا خيالى
است که با کلماتى اندک و گويا ادا و همانند نشانه براى درک ديگر وقايع بهکارگرفته
شود.
شمسالخلافه در کتاب الآداب فهرستى از آياتى را تهيه کرده که در قرن ششم
در سراسر ممالک اسلامى يا لااقل در مصر، صورت مثل به خود گرفته است و برخى از آنها
همچنان زبانزد مسلمانان است.
برخى نيز فهرستى شامل 245 مَثَل از امثال ساير قرآن گردآورى کردهاند که
به برخى از آنها اشاره مىکنيم: