ام‌الكتاب ( قرآن )

ام‌الكتاب ( قرآن )

(يکى از اسامى و صفات قرآن)

ام‌الکتاب سه بار در قرآن براى دو معنا ذکر شده است

1. لوح محفوظ (دو مورد) ؛

2. اصل، عمده و اساس که منظور، قرآن کريم به‌ويژه آيات محکم آن است (يک مورد) .

بنابراين، يکى از اسامى و صفات قرآن «ام‌الکتاب» است که در آيه ذيل مى‌فرمايد:((هُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ)…) ؛ اوست كسى كه اين كتاب [ قرآن] را بر تو فرو فرستاد پاره‌اى از آن آيات محكم [ صريح و روشن] است آنها اساس كتابند و [پاره‌اى] ديگر متشابهاتند [كه تاويل‌پذيرند] (آل عمران// 7) .

علامه طباطبايى درباره وصف قرآن به «ام‌الکتاب» مى‌گويد: «ام» به معناى اصلى است که همه چيز به آن بازمى‌گردد. به اين دليل به آيات محکمات «ام‌الکتاب» گفته شده است که براى تفسير و تأويل آيات متشابه بايد به آيات محکم رجوع شود، و «ام‌الکتاب» اضافه لاميه نيست؛ بلکه اضافه تبعيضيه است.