آيات صفت فوقيّت

آيات صفت فوقيّت

(آيات بيانگر برترى خدا)

آيات بازگوکننده برترى مقامى و معنوى خداوند سبحان را آيات صفت فوقيّت مى‌نامند.

واژه فوق 32 بار در قرآن آمده است که از اين تعداد چهار بار و در چهار آيه وصف فوقيت به خداوند نسبت داده شده است؛ مانند:

1. آيه 18 سوره انعام:((وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ) ؛ )و اوست كه بر بندگان خويش چيره است و اوست‌حكيم آگاه.

2. آيه 61 سوره انعام:((وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُم حَفَظَةً) ؛ )و اوست كه بر بندگانش قاهر [و غالب] است و نگهبانانى بر شما مى‌فرستد.

3. آيه 50 سوره نحل:((يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ) ؛ )از پروردگارشان كه حاكم بر آنهاست مى‌ترسند و آنچه را مامورند انجام مى‌دهند.

4. آيه 10 سوره فتح:((يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ) ؛ ) دست‌خدا بالاى دستهاى آنان است .

منظور از فوقيت خداوند در اين آيات، علو و بالا بودن حسى و مکانى نيست؛ زيرا علو مکانى، از اوصاف اجسام، و خداوند سبحان از آن منزه است؛ بلکه مراد، علو و برترى مقامى و معنوى و احاطه علمى خداوند بر بندگان و قهر و تسلط و استيلاى او بر انسان‌ها است؛ از اين رو، تمسک به اين آيات براى جسميت خداوند و علو مکانى، مردود است.