جهاد امرى فطرى است

اگر حيات يك موجود زنده و ساده مانند گياه را در گرو مبارزه با عوامل زيادى بدانيم كه حيات و بقاى آن را تهديد مى كند، اگر تعريف زيست شناس معروف فرانسوى، بيشو را درباره زندگى بپذيريم كه مى گويد: حيات، مجموعه اعمالى است كه بر ضد مرگ مى جنگند. اگر مرگ و فرسودگى و ميل به يك نواختى را لازمه سير طبيعى بدانيم و پديده حيات و هر پديده ضد مرگ و تكامل و رشد را مخالف جريان طبيعى و به سان شنا در جهت خلاف مسير آب رودخانه تلقى نماييم، تصديق خواهيد كرد كه هر پديده اجتماعى و انقلاب فكرى (ايدئولوژيك) چون پديده زنده مادى، در پيدايش و بقاى خود، به تلاش هاى وسيعى نياز دارد كه بدون آن ادامه وجود براى آن ممكن نيست; زيرا در انقلاب هاى فكرى، منافع گروه هايى به خطر افتاده خواه ناخواه، به معارضه و مبارزه برمى خيزند، و جنگ رخ مى دهد در اين موقع، جنگ اصلى حياتى، كه ضامن بقا و رشد و نموّ آن مكتب فكرى است، تلقى مى گردد.

اصولاً حساب دين از حساب يك مكتب فلسفى و يا علمى جداست. نزاعى كه يك مكتب فلسفى به پا مى كند، از دايره مناقشات لفظى و احياناً انتقادات كتبى، تجاوز نمى كند، ولى آيينى كه مى خواهد تمام نظامات پوسيده را درهم بريزد، و مراسم كهن و عقايد فاسد را زير و رو كند و نظام نوى را به جاى نظام كهنه بنشاند، چنين فكر و هدفى بدون درگيرى و جنگ، جامه عمل به خود نخواهد پوشيد.

كدام انقلاب جهانى و منطقه اى بدون خونريزى و جنگ و نبرد به ثمر رسيده است؟ آيا انقلاب كبير فرانسه يك انقلاب بدون جنگ بود؟ انقلاب هند كم كشته داد؟ انقلاب روسيه در برچيدن نظام كهن، بدون خونريزى صورت گرفت و استقلال