«كسانى كه آيات الهى و لقاى قيامت را تكذيب نمودند اعمالشان حبط گرديده است آيا به چيزى غير از آنچه انجام داده اند، مجازات مى شوند؟».
در اين جا دو احتمال است: يكى اين كه تكذيب و انكار معاد، خود عاملى مستقل براى حبط عمل نخواهد بود، زيرا در آياتى كه تكذيب يا كفر ورزيدن به معاد عامل حبط عمل معرفى شده، تكذيب آيات الهى وكفر ورزيدن به آنها نيز ذكر شده است، و تكذيب آيات الهى در حقيقت به تكذيب وكفر به توحيد و نبوت باز مى گردد.
ولى اين احتمال هم هست كه تكذيب يا كفر ورزيدن به معاد، خود عامل جداگانه اى باشد و ذكر آن در كنار تكذيب آيات الهى و كافر شدن به آنها، با اين مطلب كه خود، عامل جداگانه اى براى احباط باشد، منافاتى ندارد.
[1] اعراف/147. و به همين مضمون :(قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالأَخْسَرينَ أَعمالاً * الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِى الحَياةِ الدُّنْيا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً * أُولئك الَّذينَ كَفَرُوا بِ آياتِ رَبِّهِمْ وَلِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقيمُ لَهُمْ يَوْمَ القِيامَةِ وَزْناً) (كهف/103ـ 105). «بگو آيا شما را به زيانكارترين افراد از نظر عمل آگاه سازم آنان كسانى هستند كه كوشش هاى دنيويشان گم شد و مى پنداشتند كه كارهاى نيكو انجام مى دهند آنان همانها هستند كه به آيات الهى و لقاى خداوند (معاد) كافر شدند پس اعمال آنان «حبط» گرديد پس در روز قيامت عمل سنگينى (عمل صالح) نخواهند داشت».
نام کتاب : منشور جاويد نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 8 صفحه : 529