«خداوند بجز شرك باقى گناهان را مى بخشد».

اين كه مى فرمايد:خداوند همه گناهان را مى بخشد، مقصود بخشيدن بدون توبه است، زيرا اگر مقصود آمرزش همراه با توبه باشد، استثناى شرك صحيح نخواهد بود، زيرا شرك در پرتو توبه كه همان بازگشت به توحيد است نيز بخشيده مى گردد.

2. هرگاه اميد به مغفرت مايه جرأت است چرا خداوند نويد مى دهد كه اگر از گناهان بزرگ اجتناب كنيد ما گناهان كوچك شما را مى بخشيم.[1] آيا ما حق داريم به خدا بگوييم كه او با چنين وعده و نويد، سبب تجرى افراد را به ارتكاب گناهان كوچك فراهم ساخته است؟ يا اين كه بايد چنين نويدى را، مايه بازگشت بسيارى از افراد از ادامه گناه تلقى كنيم.

3. هرگاه اعتقاد به شفاعت، مايه جرأت گردد، پس اعتقاد به پذيرفته شدن «توبه» افراد گنهكار، و نويد به آن كه خداوند توبه گنهكاران را مى پذيرد، بايد مايه جرأت گنهكاران گردد، در حالى كه همگى مى دانيم در ميان تمام ملل جهان، مسأله اى به نام توبه و پشيمانى گروه عاصى وجود دارد، كه در شرايط خاصى ندامت آنان پذيرفته مى شود، و از مجازات و كيفرهايى كه براى آنها تعيين شده است، بخشوده مى شوند، اكنون بايد گفت كه تمام ملل جهان با تصويب اين قانون بر تمرد عصيان دامن زده و آنها را بر ادامه طغيان تشويق مى نمايند.

مسأله توبه و اين كه ندامت و پشيمانى گنهكاران از كرده هاى خود،در شرايط خاصى مؤثر مى افتد، يكى از معارف درخشان اسلام است، كه قرآن در