پاسخ

هرگز ميان اين دو گروه كوچكترين اختلافى وجود ندارد، زيرا اگر شفاعت اين گروه منوط به اذن خداى بزرگ نبود و در كار خود استقلال داشتند، در اين صورت جا داشت كه چنين انديشه اى به مغز ما خطور كند، ولى اگر آنان مجريان اوامر و مظهر اراده حكيمانه خدا باشند، در اين صورت نه تنها شفاعت آنان، با اختصاص شفاعت به خدا منافاتى ندارد بلكه تصديق كننده آيات پيش خواهند بود.

و به عبارت ديگر شفاعت حقّ مطلق خدا است وغير او همگى بندگان خدا هستند، ولى گاهى خداوند به اوليايى از بندگان خود اجازه مى دهد كه از اين حق استفاده كنند آن هم براى يكى از دو جهت زير:

1. همانطور كه رحمت الهى اعم از مادى و معنوى در اين جهان از طريق يك سلسله اسباب به ما مى رسد مثلاً پيامبرانى را بر مى انگيزد كه راه سعادت و خوشبختى را به ما بنمايانند، و آفتابى مى آفريند كه با ريختن اشعه حيات بخش خويش، به گياهان و جانداران زندگى و نيرو بخشد، همچنين مغفرت و آمرزش او نيز كه بزرگترين فيض الهى است در آن جهان از طريق اسبابى كه خود برمى انگيزد به ما مى رسد و در حقيقت اولياى الهى سبب مى باشند و مؤثر خود او است.

2. خدا، با دادن مقام شفاعت به اولياى خود، خواسته است از آنان تجليل شايسته اى بنمايد و قرب و ارزش وجودى آنان را براى ما معرفى كند، از اين جهت به آنان اجازه داده است كه در موارد خاصى دست به شفاعت بزنند، مشابه اين نوع سخن كه چيزى، مختص خدا باشد، و در عين حال برخى از بندگان به اذن او همان كار را انجام دهند، در قرآن فراوان است. قرآن مجيد با