مهم اين است كه بدانيم كه چگونه، خدا بر توحيد ويكتايى خود اولاً، و عدل و به پا دارى قسط ثانياً گواهى مى دهد، مسلماً اين شهادت، شهادت لفظى نيست، بلكه شهادت عملى است و از طريق آفريدن جهان منظم و منسجم و تشريع عادلانه بر اين دو مطلب گواهى مى دهد.

شهادت عملى او بر يكتايى وى ايجاد نظام واحد در جهان هستى است، نظامى كه از انسجام و به هم پيوستگى آن، به يكتايى آفريدگار و مدبر جهان پى مى بريم، قانونى كه بر ذره اى به نام «اتم» حاكم است، همان قانون كه بر كهكشان و جهان بالاتر حكومت مى كند.

شهادت او بر عدل و دادگرى و اقامه قسط، جلوه هاى متعددى دارد.

1. اعتدال در خلقت بالأخص در آفرينش آسمانها و زمين، زيرا جذب و دفع اجرام آسمانى را آنچنان معتدلانه تنظيم كرده كه كاخ دلاويز خلقت پيوسته بر افراشته مى باشد چنانكه مى گويند:«بالعدل قامت السماوات والأرض»[1] و شايد آيه (وَالسَّماءَ رَفَعَها وَوَضَعَ الْمِيزانَ)[2]ناظر به عدل تكوينى باشد كه همان ايجاد سنجش در خلقت است.

2. عدل در تقنين و تشريع.

3. عدل در جزا و كيفر.

و ما درباره هر يك به تفصيل سخن خواهيم گفت:

ظهور عدل و قسط در اين سه مورد نشانه (قائماً بالقسط) بودن او است.