«آنان (بهشتيان و دوزخيان) به حكم پروردگار درجات گوناگونى دارند».
بنابراين ويژگى هاى ياد شده براى«اصحاب شمال» بيانگر سه مطلب است:
1. تعداد وكميّت دوزخيان كه غالباً از كسانى اند كه داراى صفات ياد شده مى باشند.
2. كيفيت و مراتب عذاب، كه آنان عذاب شديدترى خواهند داشت چنان كه درباره منافقين مى فرمايد:
(إِنَّ الْمُنافِقينَ فِى الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النّارِ...) .[1]
«منافقان در پايين ترين درجه دوزخ خواهند بود».
و در مورد كافران مى فرمايد:
(...وَيَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ...) .[2]
«روز قيامت به سوى شديدترين عذاب بازگردانده مى شوند».
3. پيوستگى و خلود آنان در عذاب.
خصوصيات ياد شده موجب شده است كه قرآن كريم در توصيف«اصحاب شمال» تنها ويژگى هاى كُفر وشرك واستكبار و اتراف را بيان نمايد.
و اينك پس از بررسى عنوان كلى«اصحاب شمال» به بررسى عناوين ديگرى كه از مصاديق«اصحاب شمالند» مى پردازيم:
ب: ظالمان وستمگران
بحث كامل درباره ظالمان در قرآن و بررسى اوصاف وحالات دنيوى و اخروى آنان خود به رساله جداگانه اى نياز دارد اينك به طور فشرده حالات