مشركان ومُترِفان آنان را شامل مى شود ولى مسلمانانى كه مرتكب گناهان كبيره شده اند وبدون توبه از دنيا رفته و مشمول شفاعت و مانند آن هم نگرديده اند، نمى باشد.

و به عبارت ديگر دوزخيان تنها كافران ومشركان نيستند، بلكه به حكم صريح آيات قرآن و روايات برخى از مؤمنان گنهكار نيز وارد دوزخ خواهند شد هر چند مُخَلَّد در آن نخواهند بود.[1]

اكنون اين سؤال مطرح مى شود كه با توجه به اين كه ظاهر آيات سوره واقعه اين است كه همه دوزخيان در زمره اصحاب شمالند چگونه مى توان آن دسته از دوزخيان را كه كافر، مشرك و منافق نبوده و از مترفان نيز بشمار نمى روند را در زمره اصحاب شمال جاى داد؟(البته با توجه به ويژگيهايى كه قرآن از آنها ياد كرده).

پاسخ اين است كه اصحاب شمال همه دوزخيان را شامل است و اوصاف وويژگيهايى كه در آيات ياد شده براى آنان بيان گرديده است مربوط به غالب آنان است يعنى غالب دوزخيان را گروههاى كافر، مشرك، منافق ومترف تشكيل مى دهند، و از نظر كيفيت عذاب، نيز آنان وضع بدترى دارند، زيرا همان گونه كه بهشت داراى مراتبى است، دوزخ نيز مراتبى دارد و دوزخيان درجات متفاوتى خواهند داشت قرآن در اين باره مى فرمايد:

(هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ الّله...) .[2]