استعدادهاى نهفته خود را در جهتى زيان آور به فعليت مى رساند.

در آيه ياد شده دو نكته قابل توجه است:

1. حضور در قيامت را شاخه اى از رحمت خدا دانسته، نه مسأله پاداش و كيفر را چنان كه مى فرمايد:

(...لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ...) .

گويى حضور در آن روز يك نوع جهش به سراى كاملترى است حالا كافر خود را از نيل به اين كمال بازداشته است، منافات با رحمت بودن اين حضور ندارد.

2. جمله (...الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ...) يك نوع پاسخ به همين سؤا ل است كه چگونه حضور كافران در محشر شاخه اى از رحمت حق است در حالى كه آن روز براى آنها روز خسران است ولى آيه يادآور مى شود كه اين خسران مربوط به خود اوست(خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ) خود آنان محروميت خود را از اين سفره رحمت فراهم نموده اند تو گويى گرد آمدن در روز قيامت، كلاس كمالى است براى همه، ولى گروهى قبلاً با يك رشته اعمال، خود را از بهره گيرى از آن محروم ساخته اند.

و شايد آيه ديگرى نيز ناظر به همين مطلب باشد(برپايى قيامت شاخه اى از رحمت حق است) آنجا كه مى فرمايد:

(فَانْظُر إِلى آثارِ رَحْمَةِ اللّهِ كَيْفَ يُحْيى الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذلِكَ لَمُحْيى الْمَوتى وَهُوَ عَلى كُلِّ شَىْء قَديرٌ) .[1]

«آثار رحمت حق را بنگر كه چگونه زمين را پس از مرگ زنده مى كند همان خدا نيز مردگان