مى بينيد، آنگاه مى فهميد كه كم ياور و كم شمار كيست؟ و اين جمله مى فهماند كه طرف سخن مشركان و كافران هستند كه پيامبران را به خاطر كم ياورى و اين كه طرفداران آنان افراد معدودى مى باشند، تحقير مى كردند. و با توجه به اين دو قرينه نمى توان گفت مقصود از عصيان هر نوع سرپيچى ونافرمانى است به گونه اى كه سرپيچى افراد مؤمن را نيز شامل شود.

4. ظالمان و ستمگران

(ثُمَّ قيلَ لِلَّذينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عذابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَونَ إِلاّ بِما كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ).[1]

«آنگاه به افرادى كه ستم كرده اند گفته مى شود، عذاب پيوسته را بچشيد، جز آنچه را كه انجام مى داديد جزا داده نمى شويد».

در اين آيه به افراد ستمگر بيم عذاب پيوسته داده شده است اگر از سياق آيات صرف نظر كنيم، طبعاً هر نوع ستم و هر نوع ستمگر را در بر مى گيرد وشكى نيست كه مرتكب كبيره، با قانون شكنى، ستمى بر خود و ستمى بر خدا يا ديگران روا مى دارد ولى با توجه به آيات قبل به خوبى روشن مى شود كه آيه درباره منكران روز قيامت سخن مى گويد آنجا كه مى فرمايد:

(وَيَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ) .[2]

«مى گويند روز قيامت در چه زمانى خواهد بود اگر راست مى گوييد».

و باز مى فرمايد:

(أَثُمَّ إِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِهِ آلآنَ وَقَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ) .[3]

«آيا آنگاه كه عذاب فرود آمد (به قرآن، به رسالت پيامبر يا به توحيد) ايمان