(عالم ربوبى، عالم عقول) ارتباط دارد و از جنبه ديگر با حقايق پايين تر از خود (بدن و قواى بدنى)، از اين نظر ادراكات آن نيز دو نوع است.

1.ادراكات نظرى و علمى.

2. ادراكات عملى.

از نظر حكما آنچه در تحقق سعادت عقلانى نقش دارد، ادراكات علمى ونظرى به شرح ياد شده است ولى ادراكات عملى ونيز كارهاى شايسته و اجتناب از گناهان، در تحقق آن دخالتى ندارند و تنها نقشى كه اين دو دارند اين است كه نفس را از آلودگى و فرو رفتن در شهوات و زشتى ها باز مى دارند. البته براى اين گروه از انسانهاى زاهد و پارسا كه در معرفت علمى كامل نيستند، نوع ديگرى از سعادت و لذت مناسبت با آنها تحقق خواهد داشت.

6. مراتب لذتهاى عقلانى

بر اساس مطالب ياد شده معلوم مى شود كه كسانى كه از لذتهاى عقلانى برخوردار مى شوند همگى داراى يك مرتبه نيستند، بلكه تفاوتهايى وجود دارد. در اين باره حكيم سبزوارى كلام جامعى دارد كه يادآور مى شويم:

انسانها ازنظر مراتب علمى و عملى به هفت گروه تقسيم مى شوند:

1. كاملان در علم و عمل.

2. كاملان در علم و متوسطان در عمل.

3. كاملان در علم و ناقصان در عمل.

4. كاملان در عمل و متوسطان در علم.

5. كاملان در عمل و ناقصان در علم.

6. متوسطان در هر دو مورد.