3. لذتهاى عقلانى به طور كامل در دنيا ادراك نمى شوند

حكما معتقدند كه اين نوع از لذت ها و بهجت هاى عقلانى به طور كامل در دنيا قابل ادراك نيستند ولى در سراى ديگر براى گروهى از انسانها (كه بعداً يادآور خواهيم شد) تحقق مى يابد.

علت عدم نيل به درك واقعى و كامل اين نوع از لذت ها در دنيا تعلق و وابستگى نفس انسان به بدن مادى است، كه هر اندازه تعلق و وابستگى به ماده(خواه از طرف ادراك كننده و خواه از نظر ادراك شونده) بيشتر باشد، حضور و شهود، نازلتر و كم فروغ تر خواهد بود حتى ادراك حضورى انسان از ذات خويش نيز آن گونه كه در سراى ديگر تحقق مى يابد در اين دنيا انجام نمى گيرد.

بنابراين ادراك تمام عيار كه مايه لذت هاى عقلانى به وجه كامل است در اين دنيا تحقّق نخواهد يافت، زيرا نفس هنوز به بدن تعلق دارد. خصوص گروهى از انسانها كه به بعد مادى وجود خود و علايق جسمانى آن، اهميت بيشترى داده و اصولاً گوهر ذات خود را فراموش كرده باشند.[1]

امّا در سراى ديگر، هم ادراك به طور كامل مى پذيرد و هم لذت و سعادت برخاسته از آن، زيرا در آنجا هيچ گونه مانعى وجود ندارد، براى آن كه آنچه مى تواند مانع انسان از پيوستن به حقايق كلى و موجودات عقلانى گردد، دوچيز است:

1. جهل و ناآگاهى.

2. توجه و علاقه به بدن.

از آنجا كه بحث درباره كسانى است كه در دنيا معرفت كامل نسبت به