قرآن با پيش كشيدن امتداد زندگى پس از مرگ، آب پاكى را روى دست معترضان مى ريزد و همه را خلع سلاح مى كند آنجا كه مى فرمايد:

(أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَأَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ) .[1]

«آيا مى انديشيد كه شماها را عبث آفريده ايم و شماها به سوى ما باز نمى گرديد؟».

به خاطر اهميت اصل معاد، دعوت به آن (پس از دعوت به توحيد) در سرلوحه برنامه پيامبران آسمانى قرار گرفته و همگان بدون استثنا مناديان آن بودند. ما در اين بحث، مطالبى را كه به نوعى گواهى بر مسلم بودن اصل معاد در شريعت آنها مى دهد نقل مى كنيم و در اين قلمرو، تنها به نقل كلماتى از پيامبران صاحب شريعت اكتفا مى ورزيم، زيرا پيامبران ديگر به تبليغ شريعت آنها مأمور بودند و در نتيجه با ثبوت اصل معاد در شريعت آنان، وجود آن در برنامه تمام پيامبران ثابت مى گردد. سخن را از آدم آغاز مى كنيم، هر چند نزول شريعت با نبوت نوح شيخ الأنبياء آغاز شده است.

اصولاً دعوت به«دين » و«آيين»، در صورتى مفهوم و محتوا پيدا مى كند كه زندگى پس از مرگ و بازخواهى از كردارها و گفتارها جزء اصل آن باشد، و در غير اين صورت بايد نام آن را«مسلك» و«حزب» نهاد نه دين و آيين.

1. آدم و روز بازپسين

به هنگام هبوط آدم به زمين، خداى متعال، توده آدميان را با مضمون دو آيه ياد شده در زير كه حامل پيام حيات پس از مرگ مى باشند، مورد خطاب قرار داد و فرمود:

1. (قالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْض عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِى الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى