مورد استفاده قرار داده است. عقيده دينى، اختراع معابد نيست، بلكه سازنده آن فطرت انسان است».[1]

بديهى بودن وجود خدا

برخى از عرفا وجود خدا را در جهان هستى يك امر بديهى تلقى كرده و ادعا مى كنند كه دريافت چنين واقعيتى، يك دريافت روشن است و نيازى به استدلال ندارد و به قول عارف شبسترى:

زهى نادان كه او خورشيد تابان *** به نور شمع جويد در بيابان

جهان جمله فروغ نور حق دان *** حق اندر وى ز پيدايى است پنهان[2]

گويا «توماس كارلايل» فيلسوف انگليسى از شعر عارف شبسترى الهام گرفته و مى گويد:

كسانى كه مى خواهند خدا را به دليل ثابت كنند بسان كسى است كه بخواهد بر وجود خورشيد به وسيله فانوس استدلال نمايند. مولوى مى گويد:

آفتاب آمد دليل آفتاب

از وى ار سايه نشانى مى دهد

گر دليلت بايد از وى، رو متاب

شمس مردم، نور جانى مى دهد

با مراجعه به آيات و ادعيه از خاندان رسالت مى توان اشاره هايى به اين مطلب دريافت كرد; مانند:

(أَفِى اللّهِ شَكٌّ فاطِرِ السَّماواتِ وَالأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ...).[3]