«كسى كه شهادت بر توحيد ((لا اله الاّ اللّه)) دهد و رو به قبله نماز گزارد و ذبيحه مسلمانان را بخورد، مسلمان است و از حقوق مسلمانان برخوردار و به انجام تكاليف آنان موظّف مى باشد».

بنابراين تفاوت بين مؤمن و كافر، اعتقاد و يا عدم اعتقاد به اصول سه گانه مذكور است. اما آنچه سعادت اخروى را به ارمغان مى آورد، عمل به واجبات و پرهيز از محرمات الهى مى باشد. رواياتى كه درباره عقيده مؤمن سخن گفته و به رفتار او اشاره اى ننموده اند، به مطلب نخست اشاره كرده، و رواياتى كه به بيان چگونگى رفتار مؤمن پرداخته و از عقايد او سخن به ميان نياورده اند، به مطلب دوم اشاره دارند.

اكنون كه عوامل بيرون رفتن انسان از حيطه ايمان و ورود او به محدوده كفر روشن شد در مى يابيم; تا هنگامى كه فرقه اى از فرق اسلامى، به اصول سه گانه دين عقيده داشته باشند و منكر ضروريات دين ـ كه دينى بودن آنها بر همگان روشن است ـ مانند وجوب نماز و زكات نباشند، مسلمان هستند و تكفير آنها روا نمى باشد. بر اين مطلب عموم متكلمين و فقها تصريح نموده اند[1] كه به برخى از عبارات آنها اشاره مى كنيم:

1. ابن حزم در مورد اينكه«چه كسى سزاوار تكفير است و چه كسى سزاوار آن نيست» گفته است: