چند جامعه كوچك، مانند خانواده و غيره به يكديگر ضميمه مى شوند، اجتماع بزرگى تشكيل مى گردد و اصلاح جامعه هاى كوچك پايه اصلاح جامعه هاى بزرگ است.

منظور از جامعه هاى كوچك، همان محيط هاى خانواده و... است كه هر كدام به نوبه خود در تشكيل تمدن و زندگى گروهى نقش به سزايى دارند.

اكنون گفتگوى ما در مورد محيط خانواده است كه اسلام در تحكيم و تثبيت آن اوامر مؤكدى صادر نموده است. ما دستورهاى اسلام را در اين زمينه در ضمن سه بخش بيان مى كنيم تا روشن شود كه چگونه اسلام در تحكيم محيط خانوادگى كوشيده و اگر در اين دو آيه امر مى كند كه پيوند ولايت پدر و مادر و خويشاوندان كافر را بشكنيم روى عللى است كه صلاح جامعه را در آن ديده است و سلب چنين ولايت از پدر و برادر كافر، منافات ندارد كه به آنان در حدّ يك انسان خدمتگزار احترام شود. اكنون دستورهاى اسلام درباره والدين و همسران و خويشاوندان به گونه اى فشرده بيان مى شود:

1. پدر و مادر

بدون ترديد اين دو شخصيّت، ركن مهم اجتماعند. از اين لحاظ وقتى قرآن دستور مى دهد كه خدا را ستايش نماييم، بلافاصله دستور مى دهد به پدر و مادر نيكى كنيم:

(وَقَضى رَبُّكَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِيّاهُ وَبِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً).[1]

(«اى پيامبر،) پروردگار تو دستور داده كه جز او كس ديگر را نپرستيد و به پدران و مادران نيكى كنيد».