است. زيرا زندگى حيوانى و طراوت حيات او با سپرى گشتن عمر مادى آن چنان از دست مى رود كه سرانجام فقط لاشه اى در دل خاك مى گردد.

قرآن مجيد در سوره نور اين نوع زندگيهاى فاقد معنويت را به گونه اى ديگر مطرح مى سازد ودر اين مورد مى فرمايد:

(وَ الَّذينَ كَفَرُوا أعمالُهُمْ كَسَراب بِقيعَة يَحْسَبُهُ الظِّمأنُ ماءً حتّى إذا جاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئاً وَوَجَدَاللّهَ عِنْدَهُ فَوفّيهُ حِسابَهُ واللّهُ سريعُ الحِسابِ)[1].

«كارهاى افراد كافر بسان سراب در بيابان است كه آدم تشنه كام، آن را آب ميانگارد، آنگاه كه نزد آن آمد چيزى در آنجا نمى يابد» .

اين آيات و آيات ديگر، زندگى مادى انسان را چنين تفسير و تشبيه مى كنند. ولى در عين حال همين زندگى مادى را مى توان با بهم آميختن معنويت وايجاد توازن بين ماده ومعنا، به صورت يك زندگى لذّت بخش در آورد وبه آن شكوه ديگرى بخشيد، كه هم رضايت انسان و آرامش فكرى او را جلب كند وهم انسانيّت او در آن گم نشود واين همان مطلبى است كه پيامبران به دنبال آن بودند وبراى تبليغ آن آمده اند وسرانجام بشر را از يك زندگى توأم با خستگى و سرگردانى در آورده اند. وآن زندگى بر پايه اعتقاد به خداى جهان استوار است. خدايى كه براى زندگى بشر، برنامهاى فرو فرستاده و او را كرامت وجلالت بخشيده است. واين همان است كه در اين نگارش به دنبال تبيين وتشريح آن مى باشيم. اميد است كه براى جوانان وبالأخص مسلمانان مقيم خارج، مفيد وسودمند باشد.

قم ـ مؤسسه تعليماتى و تحقيقاتى امام صادق (عليه السلام)

جعفر سبحانى

24/3/62