زيرا گفتيم وجود شعيره اعتبارى و قرار دادى است. همانطور كه وقتى عقلا اسمى را براى چيزى وضع كردند يا علامتى را براى امرى قرار دادند، آن اسم، اسم آن چيز، و آن علامت، علامت آن امر خواهد شد، اسم شدن و علامت شدن آن نيازى به امضاى شارع ندارد. بله پس از اينكه امرى با وضع و اعتبار عقلاء نماد و علامت دين وشعيره دينى شد بايد ديد نظر شارع راجع به شعيره دينى چيست، و همانطور كه خواهد آمد شارع امر كرده كه آن شعيره را تعظيم نموده و به آن اهانت نكنيم.

البته ممكن است كه برخى از شعارها علامتها طبعى يا مخلوطى از طبعى و وضعى باشند؛ مانند اينكه عقلا براى بازگو كردن معانى بلند شهادت و ايثار از رنگ سرخ و خون و يا گل لاله استفاده مى‌كنند وآن را علامت و شعار خود قرار مى‌دهند، چه آنكه دلالت خون بر شهادت و ايثار طبعى است نه وضعى.

برخى از شعائر را خود شارع وضع ميكند، و اين به معنى‌

انحصار واضع در شارع نيست.

لازم به ذكر است كه: در برخى از موارد خود شارع چيزى را به عنوان شعيره دين قرار مى‌دهد، و پس از اين جعل و وضع شرعى آن چيز علامت و نماد و رمز دين شده و يكى از شعائر اللَّه به حساب مى‌آيد، مانند مناسك حج. اما اين به معنى آن نيست كه تنها شارع مى‌تواند چنين وضعى انجام دهد. زيرا همانطور كه گفتيم ماهيت شعيره وابسته به آن ارتباط و علقه ايست كه ميان دال و مدلول وجود دارد. هر گاه‌