نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : غرویان، محسن جلد : 1 صفحه : 124
ندارد. «1» مراد از حُسن فاعلى هم اين است كه فاعل بايد مقصودش از انجام عمل، خير باشد؛ مثلًا، كسى كه به ديگرى سلام مىكند، وقتى سلام او ارزش مثبت اخلاقى دارد كه مقصود گوينده، اداى احترام باشد، نه تملّق يا تمسخر. درست است كه ظاهر عمل سلام كردن، داراى حُسن است، اما حُسن اخلاقى وقتى است كه با نيّت ارزشمند همراه باشد. حال ممكن است سؤال شود كه بالاخره نقش كدام يك از حُسن فعلى يا فاعلى در حُسن اخلاقىِ عمل، بيشتراست؟ پاسخ اين است كه حُسن فاعلى نقش مهمتر را داراست؛ زيرا براساس آنچه از آيات و روايات و تحليلهاى عقلى و وجدانى بهدست آمده، روح عمل همان نيّت است و نيّت نشانگر شاكله شخصيت و روحيات و باطن هر كس. ازميان فلاسفه غربى، كسىكه دراخلاق، بهنيّت توجه زيادىكرده كانت (1724- 1804)، فيلسوف مشهور آلمانى، است «2» وى «اراده خير» را مهمترين ركن عمل اخلاقى مىداند و در اخلاق، بر اصالت فاعل تأكيد زيادى دارد. او مراد از اصالت فاعل را اين مىداند كه براى حسن و قبح رفتار آدميان، بايد تنها به نيّات آنها توجه كنيم.
نام کتاب : فلسفه اخلاق نویسنده : غرویان، محسن جلد : 1 صفحه : 124