responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ شیعه نویسنده : خطيبي کوشکک، محمد و همکاران    جلد : 1  صفحه : 75

الاسم الاعظم‌، 5 و 6؛ اسم مستأثر در وصيّت امام و زعيم اكبر، 20؛ اسماء و صفات حق‌، 58؛ اسرار الآيات‌، 44).

***

اسماعيليّه: از فرقه‌هاى شيعه‌

فرقه‌اى از شيعه است كه پس از امام صادق (ع) در امامت حضرت موسى بن جعفر (ع) با اماميّه به اختلاف افتاد و امامت ايشان را نپذيرفت. نام اين فرقه نيز برگرفته از اسماعيل بن جعفر (ع) است.

اسماعيليان در آغاز به دو گروه انشعاب يافتند:

خالصه و مباركيّه.

الف. اسماعيليّه خالصه:

اين گروه را «واقفه» نيز گويند. اينان چون اسماعيل بن جعفر (ع) از دنيا رفت، گفتند او نمرده است؛ بلكه از انظار غايب شده است و او همان مهدى موعود (ع) است و روزى بازخواهد گشت (المقالات و الفرق‌، 80).

ب. مباركيّه:

اين گروه، خود به گروه‌هايى ديگر انشعاب يافته است. اينان مرگ اسماعيل بن جعفر (ع) را پذيرفتند و محمد بن اسماعيل- نوه امام صادق (ع)- را جانشين پدر پنداشتند (فرق الشّيعة، 80)؛ امّا پس از مرگ محمّد بن اسماعيل، در امامت توقّف نكردند؛ بلكه- بر خلاف باورهاى شيعه اثنى عشريّه- سلسله امامان را تا امروز تداوم بخشيدند (دائرة المعارف بزرگ اسلامى‌، 10/ 142). اسماعيليّه از آغاز تولّد در قرن دوم ق. تا كنون، نام‌هاى متعدّى به خود ديده است؛ از جمله:

سبعيّه، باطنيّه، قرمطيّه، ملاحده و اباحيّه.

هر يك از اين نام‌ها نظر به عقايدى ويژه در فرقه‌هاى متعدّد اسماعيليّه دارد. امامان اسماعيليّه، نخست پنهانى مى‌زيستند؛ امّا از سال 297 ق. دعوت خويش را آشكار كردند و نخستين دولت شيعى را با نام «فاطميّون» بنيان نهادند (تاريخ و عقايد اسماعيليّه‌، 169). اين دولت در سال 567 ق.

به دست صلاح‌الدّين ايوبى منقرض شد؛ امّا پيروان اسماعيليّه همچنان بر باورهاى ويژه خويش استوار ماندند (تاريخ شيعه و فرقه‌هاى اسلام‌، 223). هم اكنون اسماعيليّه به دو طايفه آغاجانيّه و بُهره تقسيم شده است كه بازمانده دو فرقه نزارى و مستعلوى‌اند (فرهنگ فرق اسلامى‌، 53).

عقايد:

اسماعيليان، خداوند را برتر از آن مى‌دانند كه وهم و انديشه و خرد انسانى بدان دست يابد و يا صفتى بپذيرد.

نام کتاب : فرهنگ شیعه نویسنده : خطيبي کوشکک، محمد و همکاران    جلد : 1  صفحه : 75
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست