يوم تبلى السّرائر: تعبيرى قرآنى براى قيامت‌

از نام‌هاى قيامت است كه در قرآن به كار رفته (طارق/ 9). «تبلى» از مادّه «بلا» به معناى آزمايش و امتحان است و «سرائر» به معناى حالات و صفات درونى و نيّات نهانى مى‌آيد (شرح و تفسير لغات قرآن‌، 2/ 344). چون رستاخيز مى‌رسد، پرده‌ها كنار مى‌روند و اسرار آدميان هويدا مى‌گردند و پاكى و ناپاكى از سيماى آدميان بازشناخته مى‌شود. برخى چهره‌ها به دليل كفر به تيرگى مى‌گرايند و برخى ديگر از روى ايمان، سفيد مى‌شوند و در رحمت خداوند جاودانه مى‌گردند (آل عمران/ 106 و 107).

در برخى روايات آمده است كه مراد از «سرائر» اعمال آدمى است؛ اعمالى همچون نماز، روزه، زكات، و هر فريضه‌اى ديگر.

اين بدان سبب است كه كميّت و كيفيّت اعمال آدمى در دنيا پنهان است و در آن روز آشكار مى‌شود (معناشناسى واژگان قرآن‌، 314). در قيامت نه تنها سرائر انسان آشكار مى‌شوند، بلكه حقايق جهان نيز كه پوشيده مانده‌اند، خويش را نشان مى‌دهند. آدمى در آن روز، هم باطن خويش را مشاهده مى‌كند و هم باطن عالم وجود را (آشنايى با قرآن‌، 9/ 28). در آن روز هيچ چيز در پس پرده نمى‌ماند، موانع مادّى همچون كوه‌ها و پستى و بلندى‌ها از ميان مى‌روند و زمين به صورت بيابانى هموار و بى‌پستى و بلندى در مى‌آيد (طه/ 106). آدميان از قبر به در مى‌آيند و زمين هر چه را در خويش دارد، بيرون مى‌ريزد (زلزال/ 2). نامه اعمال انسان‌ها و امّت‌ها گشوده مى‌شود و در برابر ديدگان همگان نمايان مى‌گردد (تكوير/ 10).

اعضاى بدن آدمى به سخن در مى‌آيند و زمين و زمان دهان به تكلّم مى‌گشايند و گواهان اعمال آدميان به گواهى مى‌آيند (پيام قرآن، 5/ 90).

***

يوم معلوم: تعبيرى قرآنى براى روز قيامت‌

به معناى قيامت است؛ روزى است كه بر همه معلوم است و قرآن كريم، دو بار اين تعبير را به كار برده است (شعرا/ 155؛ واقعه/ 50). در اينكه مراد از «معلوم»